W dniach 29–30 października br. Sekretariat Europejskiej Sieci Szkół dla Zdrowia w Europie (European Network of Schools for Health in Europe) z siedzibą w Haderslev w Danii (University College South Denmark, Research Centre for Health Promotion) zorganizował telekonferencję w której udział wzięli krajowi i rejonowi koordynatorzy programu Szkoła Promująca Zdrowie. Polskę reprezentowała Valentina Todorovska-Sokołowska z Ośrodka Rozwoju Edukacji – krajowy koordynator programu.
Głównym celem spotkania było budowanie kapitału ludzkiego w obszarze promocji zdrowia w szkołach w Europie w czasach pandemii COVID-19.
Koordynatorzy z Finlandii zaprezentowali program Szkoły w ruchu (Schools on the Move). To program mający na celu stworzenie kultury aktywności fizycznej w codziennym życiu szkoły. Program jest realizowany przez Fińską Agencję Edukacji oraz Ministerstwo Edukacji i Kultury, zaczął się jako pilotażowy projekt w 45 szkołach w 2010 roku, a teraz obejmuje ponad 90 procent fińskich szkół.
W programie przyjęto założenie, że poprzez włączanie aktywności fizycznej do codziennego życia szkoły, można poprawić nie tylko zdrowie i samopoczucie uczniów, ale także efekty uczenia się oraz stworzyć spokojną atmosferę pracy i wzmocnić relacje członków społeczności szkolnej.
Włączenie aktywności fizycznej/ruchu do codziennych zajęć szkolnych wymaga wprowadzenia zmian w przypadku pomieszczeń szkoły, zasad, wartości i postaw. Jak szkoła może zachęcać dzieci do codziennej aktywności fizycznej? W jaki sposób można monitorować, wspierać i zarządzać zmianami? W jaki sposób można włączyć aktywność fizyczną do lekcji? W jaki sposób w nauczaniu można wykorzystać podwórko szkolne i okolicę? W jaki sposób można wykorzystać technologię, aby dodać ruch do lekcji? Jakiego rodzaju wsparcia lub wiedzy potrzebują nauczyciele? W jaki sposób w szkole powinna być zorganizowana aktywność fizyczna w czasie przerwy? Poniższe linki przedstawiają przykłady i doświadczenia fińskich szkół z realizacji programu:
- Aktywna klasa w Jywaskyla
- Ogólny zarys programu Szkoły w ruchu
- Opinia nauczyciela o programie Szkoły w ruchu
Realizacja programu wykazała, że kiedy aktywność fizyczna jest częścią codziennego życia szkoły i podczas lekcji: uczniowie lepiej wykonują te same zadania, są spokojniejsi, osiągają lepsze wyniki w nauce, polepsza się zachowanie w klasie i funkcjonowanie w grupie, zmniejszyła się liczba uczniów palących papierosy oraz liczba uczniów, którzy wychodzili ze szkoły do sklepu bez zgody nauczyciela.
W swoim wystąpieniu, Martin Weber z Światowej Organizacji Zdrowia mówił o działaniach, które mogą przynieść ogólne korzyści w zakresie kontroli zakażeń i zdrowia dzieci w czasach pandemii COVID-19:
- Pracy nad umiejętnościami zdrowotnymi, wiedzą o zdrowie uczniów, nauczycieli i pracowników niepedagogicznych
- Koncentrowaniu się nad poprawą środowiska szkolnego, dostępie do wody i urządzeń sanitarnych, poprawą powietrza w pomieszczeniach, w razie możliwości organizowaniu nauczania w mniejszych klasach
- Dostępności wyszkolonej pielęgniarki szkolnej, również zapewnieniu wsparcia w zakresie zdrowia psychicznego
- Zachęcaniu do wyboru aktywnych sposobów dotarcia do szkoły, do spacerów i jazdy na rowerze.
W części konferencji dotyczącej prezentacji poszczególnych sieci, Valentina Todorovska-Sokołowska zaprezentowała polski model szkoły promującej zdrowie, strukturę polskiej sieci oraz poradniki dla szkół ogólnodostępnych, przedszkoli i szkół specjalnych promujących zdrowie.
Konferencja zakończyła się wspólnym wnioskiem, że w trakcie pandemii COVID-19 szczególnie ważne jest, żeby zwracać uwagę na higienę, zdrowie psychiczne uczniów oraz zachęcać do optymalnej aktywności fizycznej jako kluczowych elementów zdrowego stylu życia.
