Czas przymusowej izolacji wymaga od nas przedefiniowania pojęcia interwencji w sytuacji podejrzenia, że dziecko jest krzywdzone i podejmowanych w jej ramach działań. Sytuacja odosobnienia w gronie rodzinnym jest czynnikiem ryzyka wystąpienia zachowań o charakterze przemocowym, jak również nasilenia przemocy już występującej. Jednocześnie pracownicy szkoły, którzy dotychczas podejmowali interwencje w sytuacjach przemocy, ze względu na stan epidemiczny ograniczają swoje funkcjonowanie do działań na odległość. Wobec tego działania interwencyjne w formie przekazywania organom informacji o podejrzeniu przemocy nie stanowią obecnie skutecznej formy interwencji.
Interwencja w sprawie dziecka krzywdzonego w okresie epidemii to każde działanie szkoły i placówki oświatowej, podjęte w celu skontaktowania się z rodziną, poszerzenia wiedzy o potencjalnym krzywdzeniu i zaoferowaniu dostępnych, sprawdzonych form pomocy, głównie zdalnej, w sytuacjach podejrzenia krzywdzenia dziecka.
Rekomendowana procedura podejmowania interwencji w sprawie dziecka krzywdzonego w okresie epidemii została opracowana przez Fundację Dajemy Dzieciom Siłę.
Ośrodek Rozwoju Edukacji oferuje następujące formy pomocy dla pracowników oświaty:
Szkolenie e-learning „Przeciwdziałanie przemocy domowej wobec dziecka oraz wdrożenie procedury „Niebieskie karty” w oświacie”.
Celem szkolenia jest dostarczenie wiedzy w zakresie przeciwdziałania przemocy wobec dziecka w rodzinie oraz zapoznanie z obowiązkami pracowników oświaty, wynikającymi z zapisów prawnych i procedury „Niebieskie Karty”.
Szkolenie obejmuje następujących zagadnienia:
- Problem przemocy w rodzinie i zjawisko przemocy wobec dzieci.
- Prawne aspekty przeciwdziałania przemocy w rodzinie.
- Reagowanie na podejrzenie przemocy w rodzinie.
Informacje dla wszystkich zainteresowanych, dotyczące przeciwdziałania przemocy w rodzinie, w tym podejmowania działań interwencyjnych, dostępne są w materiałach do pobrania na stronie Wydziału Wychowania i Profilaktyki.
Strona została przygotowana z myślą o potrzebach dyrektorów szkół i placówek, nauczycieli, specjalistów oraz rodziców.
Na stronie ORE udostępniono:
- informacje o czynnikach ryzyka i czynnikach chroniących sprzyjających występowaniu i zapobiegających agresji i przemocy;
- wykazy programów profilaktycznych, materiały dla nauczycieli, w tym scenariusze zajęć dla uczniów i rodziców, regulacje prawne dotyczące tej problematyki;
- listę liderów przygotowanych do prowadzenia szkoleń dla rad pedagogicznych szkół i placówek z zakresu profilaktyki agresji i przemocy oraz dodatkowe materiały edukacyjne;
- poradnik dla pracowników oświaty na temat zjawiska przemocy w rodzinie „Prawne aspekty przemocy w rodzinie”, z przykładowo wypełnionymi formularzami Niebieska Karta A i B oraz wzorami pism procesowych;
- poradnik „Przemoc w rodzinie – działania pracowników oświaty” zawierający kompendium wiedzy na temat zjawiska przemocy, rozpoznawania symptomów, nawiązywania kontaktu z rodzicami, udzielania wsparcia i pomocy dziecku i rodzinie. Poradnik zawiera kwestionariusze oceny ryzyka występowania przemocy w rodzinie oraz algorytmy postępowania;
- scenariusz szkolenia „Procedura Niebieskie Karty w oświacie”. Materiał to pomoc dydaktyczna dla osób realizujących szkolenia dla pracowników oświaty. Do scenariusza dołączono pozycje: „Przewodnik dla pracowników oświaty”; „Postępowanie w związku z wystąpieniem przemocy wobec dziecka”; „Poradnik trenera”;
- scenariusz szkolenia pn. „Kontakt z dzieckiem w sytuacji podejrzenia przemocy w rodzinie”. Jest to pomoc dydaktyczna dla osób realizujących szkolenia dla pracowników oświaty. Do scenariusza dołączono prezentację w programie Power Point oraz Poradnik trenera, który zawiera:
- podstawowe informacje dotyczące przemocy w rodzinie;
- omówienie sytuacji ujawniania przemocy wobec dziecka;
- istotne aspekty rozmowy na temat bezpieczeństwa w rodzinie – zarówno z młodszym, jak i ze starszym dzieckiem;
- praktyczne wskazówki dotyczące oceny stopnia bezpieczeństwa dziecka;
- aspekty etyczne, związane z reagowaniem na ujawnienie przez dziecko doświadczeń przemocy.
- materiał edukacyjny „Ujawnienie przez dziecko wykorzystywania seksualnego pracownikowi oświaty. Scenariusz szkolenia dla pracowników oświaty”. W materiale przedstawiono zagadnienie wykorzystywania seksualnego, charakterystykę postawy sprawców i ofiar. Publikacja, oprócz scenariusza dla trenera, zawiera prezentację Power Point.;
- scenariusz szkolenia „Dziecko niepełnosprawne oraz chore przewlekle a przemoc w rodzinie. Rozpoznanie”. Poradnik stanowi część pierwszą kompleksowego narzędzia szkoleniowego dla osób prowadzących działania edukacyjne w zakresie problematyki rozpoznawania przemocy. Część druga będzie dotyczyła interwencji w sytuacji podejrzenia lub jej ujawnienia.