Od wielu lat systematycznie wzrasta liczba programów profilaktycznych adresowanych do uczniów, w tym tzw. „projektów autorskich”. Opracowują je zarówno placówki naukowe, organizacje pozarządowe, pracownicy poradni psychologiczno-pedagogicznych, jak i sami nauczyciele. Projekty te są bardzo zróżnicowane pod względem jakości. Obok programów profesjonalnych pojawiają się propozycje całkowicie amatorskie, nie spełniające standardów dobrej jakości. O wyborze programu decyduje dyrektor szkoły, a także lokalne władze samorządowe finansujące szkolną profilaktykę. Decydenci domagają się często od autorów programów rekomendacji. Ponadto po wejściu do Unii Europejskiej Polska przystąpiła do projektu EDDRA (Europejskie Działania Ograniczające Popyt na Narkotyki), którego celem jest podnoszenie jakości i efektywności edukacyjnych programów profilaktycznych, eliminacja propozycji nieprofesjonalnych, jak również stworzenie międzynarodowej bazy programów spełniających kryteria dobrej jakości. Obowiązkiem kraju uczestniczącego w projekcie EDDRA jest zbieranie ilościowych i jakościowych danych o programach, które będą podstawą do tworzenia nowych projektów i standardów jakości.
Działanie to wynikało także z zadań zawartych w Krajowym Programie Przeciwdziałania Narkomanii na lata 2006-2010, między innymi z Kierunku 2 KPPN: Podniesienie jakości programów profilaktycznych oraz wojewódzkich, gminnych programów przeciwdziałania narkomanii stanowiących część wojewódzkich i gminnych strategii rozwiązywania problemów społecznych .
W celu opracowania Systemu rekomendacji zostały podjęte następujące kroki:
- Nawiązanie współpracy międzyinstytucjonalnej
- Opracowanie systemu rekomendacji
Zadanie to powierzono Zespołowi roboczemu, powołanemu w 2007 roku zarządzeniem Dyrektora Krajowego Biura ds. Przeciwdziałania Narkomanii. W skład zespołu weszli przedstawiciele Krajowe Biuro ds. Przeciwdziałania Narkomanii, Państwowej Agencji Rozwiązywania Problemów Alkoholowych, Instytutu Psychiatrii i Neurologii oraz Centrum Metodycznego Pomocy Psychologiczno-Pedagogicznej. Obecnie to zadanie realizowane jest we współpracy trzech instytucji: Krajowego Centrum Przeciwdziałania Uzależnieniom (powstałego z połączenia Krajowego Biura ds. Przeciwdziałania Narkomanii z Państwową Agencją Rozwiązywania Problemów Alkoholowych), Ośrodka Rozwoju Edukacji (dawniej Centrum Metodyczne Pomocy Psychologiczno-Pedagogicznej) oraz Instytutu Psychiatrii i Neurologii.
- Opracowanie kryteriów rekomendacji programów
Zespół opracował zestaw standardów służących ocenie jakości programu profilaktycznych i promocji zdrowia psychicznego.
Program, w zależności od stopnia jego zgodności ze standardami, może zostać zakwalifikowany na jeden z trzech wymienionych poniżej poziomów rekomendacji:
Poziom I – „Program obiecujący”
Poziom II – „Dobra praktyka”
Poziom III – „Program modelowy”
System rekomendacji ma pełnić także funkcję edukacyjną, dlatego opracowany został „Słownik pojęć i terminów”.
