120 lat temu urodził się Bruno Jasieński, poeta, prozaik i dramatopisarz zwany „ojcem polskiego futuryzmu”.
Przyszedł na świat 17 lipca 1901 r. w rodzinie zasymilowanych Żydów wyznania ewangelickiego, jako Wiktor Zysman. Uczył się najpierw w gimnazjum im. Mikołaja Reja w Warszawie, a po wybuchu Wielkiej Wojny i wyjeździe do Rosji, w Szkole Polskiej w Moskwie. Po powrocie do Polski w 1918 r., rozpoczął studia filozoficzne na Uniwersytecie Jagiellońskim. W Rosji zachwycił się futuryzmem, który na studiach zaczął propagować w kraju. W 1920 r. wraz ze Stanisławem Młodożeńcem i Tytusem Czyżewskim założył Niezalegalizowany Klub Futurystów „Pod Katarynką”, które szybko nawiązało pracę z innym awangardowym ruchem międzywojnia, formistami. To właśnie na łamach ich pisma Jasieński zadebiutował jako poeta. Była to jeszcze twórczość sygnowana nazwiskiem. W 1921 r. Zysman zaczął jednak występować jako Bruno Jasieński. W tym roku, wraz ze współpracownikami, wydał kilka jednodniówek, na łamach których ukazały się futurystyczne manifesty.
W 1923 r. Jasieński wyemigrował do Paryża, z którego jednak po sześciu latach został wydalony jako autor skandalizującej powieści „Palę Paryż”, w której dał upust swemu narastającemu radykalizmowi komunistycznemu. Z ruchem rewolucyjnym związał się jeszcze w czasie pobytu w Krakowie, jednak jego poglądy ukształtował przede wszystkim okres paryski. W 1929 r. udał się do Leningradu, gdzie po początkowym zaangażowaniu w działalność lokalnej Polonii, w połowie lat trzydziestych odciął się od środowisk polskich. W 1937 r. podczas tzw. Wielkiej Czystki został aresztowany przez NKWD, a następnie (17 września) skazany na karę śmierci za rzekomy udział w „kontrrewolucyjnej organizacji terrorystycznej”. Wyrok wykonano jeszcze tego samego dnia.
Jasieński tworzył w j. polskim, francuskim i rosyjskim. Za życia pisarza ukazały się dwa tomiki jego wierszy, a także dwa poematy, dwa dramaty i tyleż powieści, a także cztery nowele. W jego utworach można odnaleźć symptomatyczną dla epoki, w której tworzył fascynację nowoczesnością i eksperymentami formalnymi mającymi stworzyć nowoczesną poezję dla nowoczesnego człowieka.
O „ojcu polskiego futuryzmu” można więcej posłuchać na stronie Polskiego Radia.
