Sprawozdanie z upowszechniania programu „Przedszkole i Szkoła Promujące Zdrowie” w 2020 roku

fot. Adobe Stock
fot. Adobe Stock

Program „Przedszkole i Szkoła Promujące Zdrowie” jest realizowany poprzez wojewódzkie sieci, a w niektórych województwach funkcjonują również sieci rejonowe, powiatowe lub miejskie, utworzone w celu łatwiejszego koordynowania i skuteczniejszego wspierania pracy przedszkoli i szkół. Upowszechnieniem programu zajmują się wojewódzcy i rejonowi koordynatorzy, są to nauczyciele-konsultanci z placówek doskonalenia nauczycieli i wizytatorzy z kuratoriów oświaty.

Lista koordynatorów wraz z danymi kontaktowymi.

W 2020 r. Zespół do Spraw Promocji Zdrowia w Szkole podjął różne działania, aby upowszechniać program:

  • przygotował i zamieścił na stronie ORE poradnik „Szkoła Specjalna Promująca Zdrowie” autorstwa prof. Barbary Woynarowskiej, dr hab. Magdaleny Woynarowskiej-Sołdan oraz dr Doroty Danielewicz
  • rozdystrybuował wśród wojewódzkich koordynatorów programu drukowaną wersję tego poradnika oraz poradnik „Szkoła Promująca Zdrowie”.
  • przygotował i udostępnił na platformie Moodle ORE szkolenie e-learningowe „Tworzenie i rozwój szkoły promującej zdrowie”. Celem szkolenia jest zapoznanie uczestników z koncepcją programu Szkoła Promująca Zdrowie oraz podniesienie ich kompetencji w zakresie tworzenia, planowania i ewaluacji w szkołach promujących zdrowie.
  • zorganizował spotkanie informacyjno-konsultacyjne on-line z wojewódzkimi koordynatorami programu „Działania prozdrowotne w placówkach oświatowych – doświadczenia wojewódzkich sieci przedszkoli i szkół promujących zdrowie”. Celem spotkania były: wymiana doświadczeń, omówienie trudności w realizacji programu, związanych z pandemią COVID-19 oraz dyskusja na temat dostosowania szkoleń z zakresu szkoły promującej zdrowie dla nauczycieli do obecnej sytuacji pandemicznej.
  • krajowy koordynator programu w Polsce, Pani Valentina Todorovska-Sokołowska uczestniczyła w dwóch telekonferencjach Europejskiej Sieci Szkół dla Zdrowia w Europie (European Network of Schools for Health in Europe – SHE).

Celem pierwszej konferencji była wymiana doświadczeń i dobrych praktyk ze szczególnym uwzględnieniem sytuacji COVID-19. Zwrócono uwagę na to, że pandemia COVID-19 często otoczona jest infodemią (ang. infodemic), nadmiarem ważnych prawdziwych informacji, ale również często fałszywych informacji na temat zdrowia. Podkreślono, że dzieci i młodzież mają trudności związane ze śledzeniem i krytyczną oceną tych informacji. Szkoła promująca zdrowie w czasach pandemii powinna szybko i skutecznie reagować w sytuacjach kryzysowych w celu wykonania swoich podstawowych założeń.

Głównym celem drugiej telekonferencji SHE było budowanie kapitału ludzkiego w obszarze promocji zdrowia w szkołach w Europie w czasach pandemii COVID-19.

Opis konferencji Europejskiej Sieci Szkół dla Zdrowia w Europie.

W ramach współpracy Polskiej Sieci Szkół Promujących Zdrowie z Europejską Siecią Szkół dla Zdrowia w Europie, na stronie SHE został zamieszczony materiał Zespołu Szkół nr 6 w Szczecinie, jako przykład dobrej praktyki z zakresu promocji zdrowia w szkołach.

Przedszkola i szkoły promujące zdrowie tworzą warunki (fizyczne i społeczne) sprzyjające ochronie i pomnażaniu zdrowia oraz umożliwiają aktywne uczestnictwo społeczności szkolnej w działaniach na rzecz zdrowia. Wśród beneficjentów programu poza uczniami, można wymienić nauczycieli, pracowników niepedagogicznych oraz rodziców. Co roku szkolne i przedszkolne placówki podkreślają swoje sukcesy i korzyści z uczestnictwa w programie, ponieważ jego realizacja wzbogaca wiedzę uczestników o zdrowiu i zdrowym stylu życia oraz rozwija umiejętności niezbędne w życiu.

W roku 2020 program „Przedszkole i Szkoła Promujące Zdrowie” był realizowany ogółem w 3135 placówkach , w tym także w szkołach specjalnych. Poniżej lista przedszkoli i szkół promujących zdrowie w Polsce wg województw (stan na grudzień 2020 r.)

WojewództwoLiczba przedszkoli i szkół w sieci w 2020 r.
Dolnośląskie232
Kujawsko-pomorskie12
Lubelskie115
Lubuskie145
Łódzkie315
Małopolskie338
Mazowieckie128
Opolskie137
Podkarpackie429
Podlaskie45
Pomorskie315
Śląskie479
Świętokrzyskie118
warmińsko-mazurskie98
Wielkopolskie82
Zachodniopomorskie147
RAZEM3135

Pomimo trudności organizacyjnych wynikających z sytuacji epidemiologicznej, przedszkola i szkoły są stale zainteresowane składaniem wniosków o przyjęcie do wojewódzkiej Sieci Przedszkoli i Szkół Promujących Zdrowie i o nadanie Wojewódzkiego i Krajowego Certyfikatu.

Na podstawie rekomendacji Centralnej Kapituły Krajowego Certyfikatu Przedszkole i Szkoła Promujące Zdrowie działającej przy Ośrodku Rozwoju Edukacji, Minister Edukacji i Nauki w grudniu 2020 r. przyznał to wyróżnienie nowym 52 przedszkolom i szkołom.

W związku z zapobieganiem, przeciwdziałaniem i zwalczaniem COVID-19 oraz ograniczeniem funkcjonowania jednostek systemu oświaty, zaplanowane szkolenia, konferencje i spotkania nie odbyły się w formule stacjonarnej. Większa cześć spotkań i konsultacji szkół i przedszkoli z wojewódzkimi i rejonowymi koordynatorami odbyła się zdalnie. Ze sprawozdań wojewódzkich koordynatorów wynika, że organizowali oni indywidualne i grupowe spotkania on-line, udzielali konsultacji telefonicznych i wyjaśnień drogą e-mail dyrektorom szkół i szkolnym koordynatorom m.in. zainteresowanym kandydowaniem do sieci wojewódzkiej w celu przekazania szczegółowych informacji, udzielenia wsparcia merytorycznego na różnych etapach realizacji programu oraz promowania zdrowego stylu życia. Organizowane były szkolenia e-learningowe i telekonferencje z zakresu promocji zdrowia i edukacji zdrowotnej:

  • Szkoła i Przedszkole Promujące Zdrowie w praktyce szkolnej – koncepcja, standardy
  • Jak diagnozować i budować plan działań szkół i przedszkoli promujących zdrowie
  • W drodze do krajowego certyfikatu
  • Zdrowie dzieci w kontekście zagrożeń XXI wieku
  • Zdrowo! Aktywnie! Zdalnie!
  • Dieta dla mózgu
  • Szanuj zdrowie, ciesz się życiem
  • Dziecko z cukrzycą w szkole
  • Wspieranie odporności psychicznej i wiary w siebie u dzieci
  • Uczucia – bogactwo naszej osobowości

Ponadto, wojewódzcy koordynatorzy organizowali:

  • spotkania dla rejonowych koordynatorów,
  • spotkania informacyjno-konsultacyjne dla przedstawicieli przedszkoli i szkół, które wdrażają program,
  • spotkania upowszechniające dorobek szkół i przedszkoli, które w ostatnich latach otrzymały Krajowy Certyfikat.

Koordynatorzy zwracają uwagę na trudności i ograniczenia w realizacji programu. Z uwagi na sytuację epidemiczną i przejście szkół w tryb nauczania zdalnego, ograniczone zostały możliwości realizacji zaplanowanych działań. Szkoły należące do wojewódzkich sieci były mniej aktywne w swojej działalności prozdrowotnej. Nauczyciele i dyrektorzy stanęli przed nowymi wyzwaniami, związanymi z organizacją kształcenia na odległość, które zdeterminowały ich działania. Jednak, pomimo tego, wojewódzcy koordynatorzy podkreślają, że szkoły i przedszkola decydują się na ubieganie się o nadanie certyfikatów oraz pomimo trudności, kontynuują pracę w programie.

Ostatnia aktualizacja: 4 marca 2021

Ośrodek Rozwoju Edukacji realizuje projekty dofinansowane z funduszy europejskich w ramach Programu Operacyjnego Wiedza Edukacja Rozwój oraz Programu Operacyjnego Polska Cyfrowa