Program „Przedszkole i Szkoła Promujące Zdrowie” jest realizowany poprzez wojewódzkie sieci, a w niektórych województwach funkcjonują również sieci rejonowe, powiatowe lub miejskie, utworzone w celu łatwiejszego koordynowania i skuteczniejszego wspierania pracy przedszkoli i szkół. Upowszechnieniem programu zajmują się wojewódzcy i rejonowi koordynatorzy, są to nauczyciele-konsultanci z placówek doskonalenia nauczycieli i wizytatorzy z kuratoriów oświaty.
Lista koordynatorów wraz z danymi kontaktowymi.
W 2020 r. Zespół do Spraw Promocji Zdrowia w Szkole podjął różne działania, aby upowszechniać program:
- przygotował i zamieścił na stronie ORE poradnik „Szkoła Specjalna Promująca Zdrowie” autorstwa prof. Barbary Woynarowskiej, dr hab. Magdaleny Woynarowskiej-Sołdan oraz dr Doroty Danielewicz
- rozdystrybuował wśród wojewódzkich koordynatorów programu drukowaną wersję tego poradnika oraz poradnik „Szkoła Promująca Zdrowie”.
- przygotował i udostępnił na platformie Moodle ORE szkolenie e-learningowe „Tworzenie i rozwój szkoły promującej zdrowie”. Celem szkolenia jest zapoznanie uczestników z koncepcją programu Szkoła Promująca Zdrowie oraz podniesienie ich kompetencji w zakresie tworzenia, planowania i ewaluacji w szkołach promujących zdrowie.
- zorganizował spotkanie informacyjno-konsultacyjne on-line z wojewódzkimi koordynatorami programu „Działania prozdrowotne w placówkach oświatowych – doświadczenia wojewódzkich sieci przedszkoli i szkół promujących zdrowie”. Celem spotkania były: wymiana doświadczeń, omówienie trudności w realizacji programu, związanych z pandemią COVID-19 oraz dyskusja na temat dostosowania szkoleń z zakresu szkoły promującej zdrowie dla nauczycieli do obecnej sytuacji pandemicznej.
- krajowy koordynator programu w Polsce, Pani Valentina Todorovska-Sokołowska uczestniczyła w dwóch telekonferencjach Europejskiej Sieci Szkół dla Zdrowia w Europie (European Network of Schools for Health in Europe – SHE).
Celem pierwszej konferencji była wymiana doświadczeń i dobrych praktyk ze szczególnym uwzględnieniem sytuacji COVID-19. Zwrócono uwagę na to, że pandemia COVID-19 często otoczona jest infodemią (ang. infodemic), nadmiarem ważnych prawdziwych informacji, ale również często fałszywych informacji na temat zdrowia. Podkreślono, że dzieci i młodzież mają trudności związane ze śledzeniem i krytyczną oceną tych informacji. Szkoła promująca zdrowie w czasach pandemii powinna szybko i skutecznie reagować w sytuacjach kryzysowych w celu wykonania swoich podstawowych założeń.
Głównym celem drugiej telekonferencji SHE było budowanie kapitału ludzkiego w obszarze promocji zdrowia w szkołach w Europie w czasach pandemii COVID-19.
Opis konferencji Europejskiej Sieci Szkół dla Zdrowia w Europie.
W ramach współpracy Polskiej Sieci Szkół Promujących Zdrowie z Europejską Siecią Szkół dla Zdrowia w Europie, na stronie SHE został zamieszczony materiał Zespołu Szkół nr 6 w Szczecinie, jako przykład dobrej praktyki z zakresu promocji zdrowia w szkołach.
Przedszkola i szkoły promujące zdrowie tworzą warunki (fizyczne i społeczne) sprzyjające ochronie i pomnażaniu zdrowia oraz umożliwiają aktywne uczestnictwo społeczności szkolnej w działaniach na rzecz zdrowia. Wśród beneficjentów programu poza uczniami, można wymienić nauczycieli, pracowników niepedagogicznych oraz rodziców. Co roku szkolne i przedszkolne placówki podkreślają swoje sukcesy i korzyści z uczestnictwa w programie, ponieważ jego realizacja wzbogaca wiedzę uczestników o zdrowiu i zdrowym stylu życia oraz rozwija umiejętności niezbędne w życiu.
W roku 2020 program „Przedszkole i Szkoła Promujące Zdrowie” był realizowany ogółem w 3135 placówkach , w tym także w szkołach specjalnych. Poniżej lista przedszkoli i szkół promujących zdrowie w Polsce wg województw (stan na grudzień 2020 r.)
| Województwo | Liczba przedszkoli i szkół w sieci w 2020 r. |
|---|---|
| Dolnośląskie | 232 |
| Kujawsko-pomorskie | 12 |
| Lubelskie | 115 |
| Lubuskie | 145 |
| Łódzkie | 315 |
| Małopolskie | 338 |
| Mazowieckie | 128 |
| Opolskie | 137 |
| Podkarpackie | 429 |
| Podlaskie | 45 |
| Pomorskie | 315 |
| Śląskie | 479 |
| Świętokrzyskie | 118 |
| warmińsko-mazurskie | 98 |
| Wielkopolskie | 82 |
| Zachodniopomorskie | 147 |
| RAZEM | 3135 |
Pomimo trudności organizacyjnych wynikających z sytuacji epidemiologicznej, przedszkola i szkoły są stale zainteresowane składaniem wniosków o przyjęcie do wojewódzkiej Sieci Przedszkoli i Szkół Promujących Zdrowie i o nadanie Wojewódzkiego i Krajowego Certyfikatu.
Na podstawie rekomendacji Centralnej Kapituły Krajowego Certyfikatu Przedszkole i Szkoła Promujące Zdrowie działającej przy Ośrodku Rozwoju Edukacji, Minister Edukacji i Nauki w grudniu 2020 r. przyznał to wyróżnienie nowym 52 przedszkolom i szkołom.
W związku z zapobieganiem, przeciwdziałaniem i zwalczaniem COVID-19 oraz ograniczeniem funkcjonowania jednostek systemu oświaty, zaplanowane szkolenia, konferencje i spotkania nie odbyły się w formule stacjonarnej. Większa cześć spotkań i konsultacji szkół i przedszkoli z wojewódzkimi i rejonowymi koordynatorami odbyła się zdalnie. Ze sprawozdań wojewódzkich koordynatorów wynika, że organizowali oni indywidualne i grupowe spotkania on-line, udzielali konsultacji telefonicznych i wyjaśnień drogą e-mail dyrektorom szkół i szkolnym koordynatorom m.in. zainteresowanym kandydowaniem do sieci wojewódzkiej w celu przekazania szczegółowych informacji, udzielenia wsparcia merytorycznego na różnych etapach realizacji programu oraz promowania zdrowego stylu życia. Organizowane były szkolenia e-learningowe i telekonferencje z zakresu promocji zdrowia i edukacji zdrowotnej:
- Szkoła i Przedszkole Promujące Zdrowie w praktyce szkolnej – koncepcja, standardy
- Jak diagnozować i budować plan działań szkół i przedszkoli promujących zdrowie
- W drodze do krajowego certyfikatu
- Zdrowie dzieci w kontekście zagrożeń XXI wieku
- Zdrowo! Aktywnie! Zdalnie!
- Dieta dla mózgu
- Szanuj zdrowie, ciesz się życiem
- Dziecko z cukrzycą w szkole
- Wspieranie odporności psychicznej i wiary w siebie u dzieci
- Uczucia – bogactwo naszej osobowości
Ponadto, wojewódzcy koordynatorzy organizowali:
- spotkania dla rejonowych koordynatorów,
- spotkania informacyjno-konsultacyjne dla przedstawicieli przedszkoli i szkół, które wdrażają program,
- spotkania upowszechniające dorobek szkół i przedszkoli, które w ostatnich latach otrzymały Krajowy Certyfikat.
Koordynatorzy zwracają uwagę na trudności i ograniczenia w realizacji programu. Z uwagi na sytuację epidemiczną i przejście szkół w tryb nauczania zdalnego, ograniczone zostały możliwości realizacji zaplanowanych działań. Szkoły należące do wojewódzkich sieci były mniej aktywne w swojej działalności prozdrowotnej. Nauczyciele i dyrektorzy stanęli przed nowymi wyzwaniami, związanymi z organizacją kształcenia na odległość, które zdeterminowały ich działania. Jednak, pomimo tego, wojewódzcy koordynatorzy podkreślają, że szkoły i przedszkola decydują się na ubieganie się o nadanie certyfikatów oraz pomimo trudności, kontynuują pracę w programie.
