Ośrodek Rozwoju Edukacji

Dnia 1 września 2019 r. weszło w życie Rozporządzenie Ministra Edukacji Narodowej z dnia 15 lutego 2019 r. w sprawie ogólnych celów i zadań kształcenia w zawodach szkolnictwa branżowego oraz klasyfikacji zawodów szkolnictwa branżowego (Dz.U. z 2019 r., poz. 316).

Określa ono ogólne cele i zadania kształcenia w zawodach szkolnictwa branżowego, które stanowią załącznik nr 1 do rozporządzenia oraz klasyfikację zawodów szkolnictwa branżowego, która stanowi załącznik nr 2 do rozporządzenia. Załącznik ten obejmuje 215 zawodów szkolnictwa branżowego. Przepisy rozporządzenia stosuje się począwszy od:

1) roku szkolnego 2019/2020:

1. w klasie I branżowej szkoły I stopnia – od dnia 1 września 2019 r. lub w semestrze I szkoły policealnej – od dnia 1 lutego 2020 r.,
2. w klasie I dotychczasowego czteroletniego technikum,
3. w klasie I pięcioletniego technikum,

2) roku szkolnego 2020/2021 w semestrze I branżowej szkoły II stopnia – a w latach następnych również w kolejnych klasach lub semestrach tych szkół.

Zgodnie z wnioskami właściwych ministrów do kształcenia w systemie oświaty wprowadzone zostają nowe zawody wraz z wyodrębnionymi w nich kwalifikacjami:

• operator maszyn i urządzeń przeróbczych – z kwalifikacją wspólną dla zawodu technik przeróbki kopalin stałych
• technik programista
• pracownik pomocniczy gastronomii – kształcenie wyłącznie dla osób z niepełnosprawnością intelektualną w stopniu lekkim
• kelner (na poziomie branżowej szkoły I stopnia) – z kwalifikacją wspólną dla zawodu technik usług kelnerskich (na poziomie technikum).

Rozporządzenie uwzględnia również wniosek Ministra Zdrowia o przywrócenie kształcenia w zawodzie technik farmaceutyczny, w szkole policealnej o okresie kształcenia 2,5 roku.

W wyniku modyfikacji dotychczasowych zawodów powstały nowe zawody, którym zostały nadane nowe symbole cyfrowe:

• zawód monter izolacji przemysłowych powstał w wyniku grupowania i zintegrowania zawodów blacharz izolacji przemysłowych oraz monter izolacji przemysłowych
• zawód drukarz został zastąpiony dwoma odrębnymi zawodami: drukarz offsetowy i drukarz fleksograficzny
• zawód pracownik obsługi hotelowej został wyodrębniony z dotychczasowego zawodu technik hotelarstwa i będzie posiadał kwalifikację wspólną z zawodem technik hotelarstwa
• zawód technik budowy fortepianów i pianin został zastąpiony zawodem technik budowy i strojenia fortepianów i pianin
• zawód technik realizacji dźwięku został zastąpiony zawodem technik realizacji nagrań
• zawód technik realizacji nagrań i nagłośnień został zastąpiony zawodem technik realizacji nagłośnień
• zawód mechanik automatyki przemysłowej i urządzeń precyzyjnych został zastąpiony zawodem automatyk
• zawód technik organizacji reklamy został zastąpiony zawodem technik reklamy
• zawód asystent fryzjera został zastąpiony zawodem pracownik pomocniczy fryzjera
• zawód kelner (na poziomie technikum) został zastąpiony zawodem technik usług kelnerskich
• zawód technik obsługi turystycznej został zastąpiony zawodem technik organizacji turystyki
• zawód technik turystyki wiejskiej został zastąpiony zawodem technik turystyki na obszarach wiejskich
• zawód operator maszyn i urządzeń hutniczych został zastąpiony zawodem operator maszyn i urządzeń przemysłu metalurgicznego
• zawód technik hutnik został zastąpiony zawodem technik przemysłu metalurgicznego
• zawód lakiernik został zastąpiony zawodem lakiernik samochodowy
• zawód introligator został zastąpiony zawodem operator procesów introligatorskich
• zawód wędliniarz został zastąpiony zawodem przetwórca mięsa
• zawód technik dróg kolejowych i obiektów inżynieryjnych został zastąpiony zawodem technik budownictwa kolejowego
• zawód szkutnik został zastąpiony zawodem monter jachtów i łodzi

Zmiany są konsekwencją pogłębionej analizy uwag zgłoszonych przez pracodawców, ekspertów i inne podmioty właściwe dla zawodu lub branży.

W nazwie zawodu asystent kierownika produkcji filmowej/telewizyjnej dokonano korekty polegającej na zastąpieniu znaku „/” literą „i”, co nie powoduje konieczności nadania nowego symbolu cyfrowego zawodu.

Ponadto w wyniku modyfikacji zawodów technik górnictwa podziemnego oraz górnik eksploatacji podziemnej zostały wyodrębnione dwa dodatkowe zawody uwzględniające specyfikę wydobywania kopalin innych niż węgiel kamienny:

1. górnik podziemnej eksploatacji kopalin innych niż węgiel kamienny – z kwalifikacją wspólną dla zawodu technik podziemnej eksploatacji kopalin innych niż węgiel kamienny,
2. technik podziemnej eksploatacji kopalin innych niż węgiel kamienny.

Ponadto dnia 1 września 2019 r. weszło w życie Rozporządzenie Ministra Edukacji Narodowej z dnia 16 maja 2019 r. w sprawie podstaw programowych kształcenia w zawodach szkolnictwa branżowego oraz dodatkowych umiejętności zawodowych w zakresie wybranych zawodów szkolnictwa branżowego (Dz.U. z 2019 r., poz. 991). Określa ono podstawy programowe kształcenia w zawodach szkolnictwa branżowego przyporządkowanych do 32 branż.

17 stycznia 2020 roku zostało opublikowane Rozporządzenie Ministra Edukacji Narodowej z dnia 23 grudnia 2019 r. zmieniające rozporządzenie w sprawie ogólnych celów i zadań kształcenia w zawodach szkolnictwa branżowego oraz klasyfikacji zawodów szkolnictwa branżowego (Dz.U. z 2020 r., poz. 0082). Rozporządzenie wprowadza od 1 września 2020 r. możliwość kształcenia w czterech nowych zawodach:

• Zdobnik ceramiki 731609;
• Technik spawalnictwa 311516;
• Mechanik pojazdów kolejowych 723318;
• Technik taboru kolejowego 311518.

W dniu 11 marca 2020 r. Minister Edukacji Narodowej podpisał rozporządzenie zmieniające rozporządzenie w sprawie podstaw programowych kształcenia w zawodach szkolnictwa branżowego oraz dodatkowych umiejętności zawodowych w zakresie wybranych zawodów szkolnictwa branżowego (Dz. U. z 2020 r., poz. 635). Określa podstawy programowe kształcenia w nowych zawodach szkolnictwa branżowego uwzględniających wnioski ministrów właściwych dla tych zawodów, tj.:

1) Ministra Przedsiębiorczości i Technologii w zakresie wprowadzenia zawodów:

1. a) zdobnik ceramiki,
2. b) technik spawalnictwa;

2) Ministra Infrastruktury w zakresie wprowadzenia zawodów:

1. a) mechanik pojazdów kolejowych,
2. b) technik pojazdów kolejowych.

26 sierpnia 2020 roku zostało opublikowane Rozporządzenie Ministra Edukacji Narodowej z dnia 19 sierpnia 2020 r. zmieniające rozporządzenie w sprawie ogólnych celów i zadań kształcenia w zawodach szkolnictwa branżowego oraz klasyfikacji zawodów szkolnictwa branżowego (Dz.U. z 2020 r., poz. 1459). Zgodnie z nim kształcenie na kwalifikacyjnym kursie zawodowym (KKZ) w zakresie kwalifikacji TDR.01. Eksploatacja środków transportu drogowego, wyodrębnionej w zawodzie kierowca mechanik 832201 oraz w zawodzie technik transportu drogowego 311927 (przyporządkowanych do branży transportu drogowego), można prowadzić wyłącznie w formie dziennej lub stacjonarnej.

1 lutego 2021 roku zostało opublikowane Rozporządzenie Ministra Edukacji Narodowej z dnia 27 stycznia 2021 r. zmieniające rozporządzenie w sprawie ogólnych celów i zadań kształcenia w zawodach szkolnictwa branżowego oraz klasyfikacji zawodów szkolnictwa branżowego (Dz.U. z 2021 r., poz. 211). Rozporządzenie wprowadza od 1 września 2021 r. możliwość kształcenia w czterech nowych zawodach:

• technik dekarstwa 311221;
• technik robotyk 311413;
• podolog 323014;
• technik stylista 311946.

Na stronie internetowej ORE podstawy programowe kształcenia w zawodach zamieszczone zostały
w zakładce Podstawa programowa kształcenia w zawodach – 2019. Wraz z wprowadzeniem nowej podstawy programowej zmianie uległy programy nauczania.
Przykładowe programy nauczania dla zawodów szkolnictwa branżowego zostały zamieszczone
w zakładce Programy nauczania zawodu – 2019. Przypominamy, że zamieszczone tu propozycje są tylko przykładowymi programami nauczania. Zachęcamy Państwa do korzystania z opublikowanych materiałów podczas konstruowania własnych programów nauczania.

Zmianie uległy także ramowe plany nauczania, które jako załączniki są dostępne w Rozporządzeniu Ministra Edukacji Narodowej z dnia 3 kwietnia 2019 r. w sprawie ramowych planów nauczania
dla publicznych szkół (Dz.U. z 2019 r., poz. 639).

Dnia 26 stycznia 2022 r. w Dzienniku Ustaw zostało opublikowane Rozporządzenie Ministra Edukacji i Nauki zmieniające rozporządzenie w sprawie ogólnych celów i zadań kształcenia w zawodach szkolnictwa branżowego oraz klasyfikacji zawodów szkolnictwa branżowego (Dz.U. poz. 204). Rozporządzenie wprowadza sześć nowych zawodów, w tym cztery nowe zawody w branży budowlanej oraz dwa nowe zawody w branży transportu wodnego¹. Rozporządzenie stanowi wykonanie upoważnienia ustawowego zawartego w art. 46 ust. 1 pkt 1 i 2 ustawy z dnia 14 grudnia 2016 r. – Prawo oświatowe (Dz. U. z 2021 r. poz. 1082), zgodnie z którym minister właściwy do spraw oświaty i wychowania określa w drodze rozporządzenia klasyfikację zawodów szkolnictwa branżowego. Zmiany w klasyfikacji wprowadzano na wniosek Ministra Rozwoju i Technologii (ministra właściwego do spraw budownictwa, planowania i zagospodarowania przestrzennego oraz mieszkalnictwa; ministra właściwego do spraw gospodarki) oraz Ministra Infrastruktury (ministra właściwego do spraw gospodarki morskiej), w związku z występującym na rynku pracy zapotrzebowaniem na pracowników posiadających wykształcenie wymagane dla wymienionych poniżej zawodów.

Cztery nowe zawody w branży budowlanej to:

1. monter konstrukcji targowo-wystawienniczych – symbol cyfrowy zawodu 711906, kwalifikacja BUD.30. Wykonywanie robót związanych z konstrukcją scen i stoisk targowo-wystawienniczych; kształcenie w branżowej szkole I stopnia; możliwość prowadzenia kształcenia na kwalifikacyjnych kursach zawodowych lub kursach umiejętności zawodowych; zawód stanowi podbudowę do kształcenia w zawodzie technik obsługi przemysłu targowo-wystawienniczego;

2. technik obsługi przemysłu targowo-wystawienniczego – symbol cyfrowy zawodu 311223, kwalifikacje BUD.30. Wykonywanie robót związanych z konstrukcją scen i stoisk targowo-wystawienniczych, BUD.33. Projektowanie, nadzorowanie i organizacja robót związanych z konstrukcją scen i stoisk targowo-wystawienniczych; kształcenie w technikum i w branżowej szkole II stopnia (na podbudowie zawodu monter konstrukcji targowo-wystawienniczych); możliwość prowadzenia kształcenia na kwalifikacyjnych kursach zawodowych lub kursach umiejętności zawodowych;

3. technik montażu i automatyki stolarki budowlanej – symbol cyfrowy zawodu 311222, kwalifikacje BUD.10. Wykonywanie robót związanych z montażem stolarki budowlanej, BUD.32. Organizacja i nadzorowanie robót związanych z montażem i automatyką stolarki budowlanej; kształcenie w technikum i w branżowej szkole II stopnia (na podbudowie zawodu monter stolarki budowlanej); możliwość prowadzenia kształcenia na kwalifikacyjnych kursach zawodowych lub kursach umiejętności zawodowych;

4. technik izolacji przemysłowych – symbol cyfrowy zawodu 311608, kwalifikacje BUD.07. Wykonywanie płaszczy ochronnych z blachy, konstrukcji wsporczych i nośnych oraz izolacji przemysłowych, BUD.31. Organizacja i kontrola robót izolacyjnych oraz sporządzanie kosztorysów; kształcenie w technikum i w branżowej szkole II stopnia (na podbudowie zawodu monter izolacji przemysłowych); możliwość prowadzenia kształcenia na kwalifikacyjnych kursach zawodowych lub kursach umiejętności zawodowych.

Dwa nowe zawody w branży transportu wodnego:

1. technik elektroautomatyk okrętowy – symbol cyfrowy zawodu 315106, kwalifikacje TWO.10. Montaż i uruchamianie systemów automatyki okrętowej, TWO.11. Wykonywanie i organizacja prac związanych z  eksploatacją systemów automatyki okrętowej; kształcenie w technikum oraz w dwuletniej szkole policealnej prowadzącej kształcenie wyłącznie w formie dziennej;

2. technik przemysłu jachtowego – symbol cyfrowy zawodu 311947, kwalifikacje TWO.02. Montaż konstrukcji i wyposażenia jachtów i łodzi, TWO.12. Organizacja budowy, remontu i modernizacji jachtów i łodzi; kształcenie w technikum i w branżowej szkole II stopnia (na podbudowie zawodu monter jachtów i łodzi); możliwość prowadzenia kształcenia na kwalifikacyjnych kursach zawodowych lub kursach umiejętności zawodowych.

Należy podkreślić, że umożliwiono absolwentom branżowej szkoły I stopnia kontynuację ścieżki zawodowej, tzn. dalszą naukę w branżowej szkole II stopnia na podbudowie zawodu monter konstrukcji targowo-wystawienniczych, monter stolarki budowlanej, monter izolacji przemysłowych, monter jachtów i łodzi.

Rozporządzenie wchodzi w życie z dniem 1 września 2022 r.

26 stycznia 2023 roku zostało opublikowane Rozporządzenie Ministra Edukacji Narodowej z dnia 18 stycznia 2023 r. zmieniające rozporządzenie w sprawie ogólnych celów i zadań kształcenia w zawodach szkolnictwa branżowego oraz klasyfikacji zawodów szkolnictwa branżowego (Dz.U. z 2023 r., poz. 183). Zgodnie z tym rozporządzeniem w nowych zawodach będą mogli kształcić się uczniowie szkół branżowych:

1. Administrator produkcji filmowej i telewizyjnej – kształcenie będzie prowadzone w rocznej szkole policealnej,
2. Technik animacji filmowej – kształcenie będzie prowadzone w dwuletniej szkole policealnej,
3. Technik aranżacji wnętrz – kształcenie będzie prowadzone w technikum,
4. Operator maszyn i urządzeń w gospodarce odpadami – kształcenie będzie prowadzone w branżowej szkole I stopnia,
5. Pracownik pomocniczy w gospodarce odpadami – kształcenie będzie prowadzone w branżowej szkole I stopnia – w zawodzie będą mogły kształcić się wyłącznie osoby z niepełnosprawnością intelektualną w stopniu lekkim,
6. Technik gospodarki odpadami – kształcenie będzie prowadzone w technikum oraz w branżowej szkole II stopnia,
7. Operator maszyn i urządzeń przemysłu drzewnego – kształcenie będzie prowadzone w branżowej szkole I stopnia,
8. Technik przemysłu drzewnego – kształcenie będzie prowadzone w technikum oraz w  branżowej szkole II stopnia,
9. Animator rynku książki – kształcenie będzie prowadzone w dwuletniej szkole policealnej.

Nowe zawody są odpowiedzią na potrzeby rynku pracy. Kierunki związane z filmem technik animacji filmowej oraz administrator produkcji filmowej i telewizyjnej powstały na wniosek Krajowej Izby Producentów Audiowizualnych. Minister właściwy do spraw kultury i ochrony dziedzictwa narodowego jest autorem wniosku o wprowadzenie wymienionych zawodów.

Pojawienie się zawodu technik aranżacji wnętrz spowodowane było wnioskiem ministra właściwego do spraw budownictwa, planowania i zagospodarowania przestrzennego oraz mieszkalnictwa.

W związku z automatyzacją i robotyzacją przemysłu drzewnego, a także z konieczności dostosowania młodych kadr do zmian, jakie zaszły w branży drzewno-meblarskiej w wyniku transformacji parku maszynowego wprowadzono nowe zawody: operator maszyn i urządzeń przemysłu drzewnego oraz technik przemysłu drzewnego. Wniosek o wprowadzenie tych zawodów wysunął minister właściwy do spraw gospodarki.

Na konieczność zagwarantowania wykwalifikowanej kadry dla nowoczesnych form upowszechniania książek w ich różnych formach zwrócił uwagę minister właściwy do spraw kultury i ochrony dziedzictwa narodowego. Wniosek przedstawiła też Polska Izba Książki. W związku z tym utworzono zawód animator rynku książki.

Wprowadzenie zawodów operator maszyn i urządzeń w gospodarce odpadami, pracownik pomocniczy w gospodarce odpadami oraz technik gospodarki odpadami przyporządkowanych do branży chemicznej i ochrony środowiska wynika z potrzeb pracodawców reprezentujących przedsiębiorstwa z sektora odzysku materiałowego surowców. Zawody te zostały wprowadzone na wniosek ministra właściwego do spraw klimatu.

Pozostałe zmiany

Oprócz wprowadzenia nowych zawodów pojawiły się także inne zmiany w szkolnictwie branżowym.

Dotychczasowa „branża chemiczna” otrzymuje nazwę „branża chemiczna i ochrony środowiska”.

Dotychczasowa „branża poligraficzna” otrzymuje nazwę „branża poligraficzno-księgarska” (zawód technik księgarstwa zostaje przeniesiony z „branży handlowej” do „branży poligraficzno-księgarskiej”).

Podpisane przez ministra rozporządzenie weszło w życie 1 września 2023 roku.

Nowy zawód od września 2024

Od 1 września 2024 r. szkoły branżowe mogą rozpocząć kształcenie w zawodzie technik elektromobilności. Rozporządzenie w tej sprawie zostało podpisane 27 grudnia 2023 r. Wprowadzenie tego zawodu do klasyfikacji, na wniosek ministra właściwego do spraw energii, to odpowiedź na potrzeby rynku pracy w branży motoryzacyjnej.

Wniosek ministra właściwego do spraw energii wynika z rosnącej popularności pojazdów elektrycznych oraz hybrydowych.

W ocenie ministra właściwego do spraw energii niezbędne jest pozyskanie kadr wyspecjalizowanych  wkierunku technologii dedykowanych pojazdom elektrycznym i hybrydowym oraz elektromobilności.

Kształcenie w zawodzie technik elektromobilności w zakresie kwalifikacji: „MOT.02. Obsługa, diagnozowanie oraz naprawa mechatronicznych systemów pojazdów samochodowych” i „MOT.07. Organizacja i prowadzenie procesu obsługi i naprawy pojazdów zeroemisyjnych i niskoemisyjnych”, będzie realizowane w technikum i w branżowej szkole II stopnia.

W zakresie kwalifikacji wyodrębnionych w tym zawodzie możliwe będzie prowadzenie także kwalifikacyjnych kursów zawodowych oraz kursów umiejętności zawodowych.

Rozporządzenie wchodzi w życie z dniem 1 września 2024 r.

Wybrane przepisy związane z kształceniem zawodowym

• • Obwieszczenie Marszałka Sejmu Rzeczypospolitej Polskiej z dnia 21 maja 2019 r.
    w sprawie ogłoszenia jednolitego tekstu ustawy – Prawo oświatowe (Dz.U. z 2019 r., poz. 1148);
  • Rozporządzenie Ministra Edukacji Narodowej z dnia 15 lutego 2019 r. w sprawie ogólnych celów i zadań kształcenia w zawodach szkolnictwa branżowego oraz klasyfikacji zawodów szkolnictwa branżowego (Dz.U. z 2019 r., poz. 316);
  • Rozporządzenie Ministra Edukacji Narodowej z dnia 3 kwietnia 2019 r. w sprawie ramowych planów nauczania dla publicznych szkół (Dz.U. z 2019 r., poz. 639);
  • Rozporządzenie Ministra Edukacji Narodowej z dnia 16 maja 2019 r. w sprawie podstaw programowych kształcenia w zawodach szkolnictwa branżowego oraz dodatkowych umiejętności zawodowych w zakresie wybranych zawodów szkolnictwa branżowego (Dz. U. z 2019 roku, poz. 991);
  • Rozporządzenie Ministra Edukacji Narodowej z dnia 23 grudnia 2019 r. zmieniające rozporządzenie w sprawie ogólnych celów i zadań kształcenia w zawodach szkolnictwa branżowego oraz klasyfikacji zawodów szkolnictwa branżowego (Dz.U. z 2020 r., poz. 0082);
  • Rozporządzenie Ministra Edukacji Narodowej z dnia 22 lutego 2019 r. w sprawie praktycznej nauki zawodu (Dz.U. z 2019 r., poz. 391);
  • Rozporządzenie Ministra Edukacji Narodowej z dnia 19 marca 2019 r. w sprawie kształcenia ustawicznego w formach pozaszkolnych (Dz.U. z 2019 r., poz. 652);
  • Rozporządzenie Ministra Edukacji Narodowej z dnia 28 lutego 2019 r. w sprawie szczegółowej organizacji publicznych szkół i publicznych przedszkoli (Dz.U. z 2019 r., poz. 502).
  • Rozporządzenie Ministra Edukacji Narodowej z dnia 11 marca 2020 roku zmieniające rozporządzenie w sprawie podstaw programowych kształcenia w zawodach szkolnictwa branżowego oraz dodatkowych umiejętności zawodowych w zakresie wybranych zawodów szkolnictwa branżowego (Dz. U. z 2020 r., poz. 635)
  • Obwieszczenie Marszałka Sejmu Rzeczypospolitej Polskiej z dnia 7 maja 2020 r. w sprawie ogłoszenia jednolitego tekstu ustawy – Prawo oświatowe (Dz.U. z 2020 r., poz. 910);
  • Rozporządzenie Ministra Edukacji Narodowej z dnia 3 czerwca 2020 r. zmieniające rozporządzenie w sprawie ramowych planów nauczania dla publicznych szkół (Dz.U. z 2020 r., poz. 1008);
  • Rozporządzenie Ministra Edukacji Narodowej z dnia 19 sierpnia 2020 r. zmieniające rozporządzenie w sprawie ogólnych celów i zadań kształcenia w zawodach szkolnictwa branżowego oraz klasyfikacji zawodów szkolnictwa branżowego (Dz.U. z 2020 r., poz. 1459).
  • Rozporządzenie Ministra Edukacji i Nauki z dnia 27 stycznia 2021 r. zmieniające rozporządzenie w sprawie ogólnych celów i zadań kształcenia w zawodach szkolnictwa branżowego oraz klasyfikacji zawodów szkolnictwa branżowego (Dz.U. z 2021 r., poz. 211).
  • Rozporządzenie Ministra Edukacji i Nauki z dnia 18 stycznia 2023 r. zmieniające rozporządzenie w sprawie ogólnych celów i zadań kształcenia w zawodach szkolnictwa branżowego oraz klasyfikacji zawodów szkolnictwa branżowego (Dz.U. z 2023 r., poz. 183)
  • Rozporządzenie Ministra Edukacji i Nauki z dnia 27 grudnia 2023 r. zmieniające rozporządzenie w sprawie ogólnych celów i zadań kształcenia w zawodach szkolnictwa branżowego oraz klasyfikacji zawodów szkolnictwa branżowego (Dz.U. z 2024 r., poz. 24)