Zachęcamy dyrektorów szkół, nauczycieli oraz wychowawców do zapoznania się z nowym raportem Rzecznika Praw Dziecka i włączenia tematyki ochrony wizerunku do działań wychowawczo-profilaktycznych. Informacje zawarte w raporcie mogą pomóc w aktualizacji szkolnych standardów ochrony małoletnich oraz w codziennej pracy z uczniami, szczególnie w działaniach wychowawczo-profilaktycznych.
Publikacja ukazuje różnicę w postrzeganiu przez uczniów i dorosłych kwestii udostępniania wizerunku dzieci w internecie. W raporcie podsumowano badania, którymi objęto jesienią 2024 roku nastolatków (12–17 lat), ich rodziców i wychowawców.
Większość uczniów uważa, że powinna mieć prawo do decydowania o publikowaniu zdjęć i nagrań ze swoim wizerunkiem. Młodzi ludzie chcą, by pytano ich o zdanie w konkretnych sytuacjach, np. przed umieszczeniem zdjęcia z wycieczki na stronie internetowej szkoły. Obawiają się hejtu, przerabiania zdjęć na memy oraz utraty prywatności. Wskazują, że to, co dla dorosłych jest dokumentacją wydarzenia, dla uczniów może być źródłem stresu i wstydu.
Raport zawiera szereg rekomendacji, które warto wdrożyć w pracy wychowawczej i funkcjonowaniu placówek oświatowych. Zalecenia dotyczą następujących obszarów:
- podmiotowość ucznia (wprowadzenie zwyczaju pytania dziecka o zgodę przed zrobieniem i opublikowaniem zdjęcia – niezależnie od posiadanej zgody rodzica);
- wspólne ustalanie zasad (opracowanie jasnych reguł dotyczących publikowania zdjęć, np. unikanie zdjęć w sytuacjach niekomfortowych, możliwość odmowy bycia na zdjęciu grupowym);
- edukacja cyfrowa (prowadzenie zajęć dotyczących ochrony prywatności, prawa do wizerunku oraz zagrożeń takich jak cyberprzemoc czy przerabianie zdjęć z wykorzystaniem sztucznej inteligencji);
- refleksja przed publikacją (konieczność zastanowienia się przed opublikowaniem materiału – czy dane zdjęcie nie narusza godności ucznia, czy upublicznienie tego zdjęcia jest konieczne).
