Budowa skoordynowanego systemu pomocy specjalistycznej opartej na Specjalistycznych Centrach Wspierających Edukację Włączającą

29 lipca 2024

Materiały do pobrania

Przestrzeń adresowana do środowiska edukacyjnego, zainteresowanego koncepcją i funkcjonowaniem Specjalistycznych Centrów Wspierających Edukację Włączającą (SCWEW). Zapraszamy do zapoznania się z publikacjami i materiałami filmowymi wypracowanymi w projekcie „Opracowanie modelu funkcjonowania SCWEW” oraz zweryfikowanymi przez 23. SCWEWy w ramach realizacji projektu „Pilotażowe wdrożenie modelu SCWEW”.

Znajdziecie tu Państwo propozycje rozwiązań z zakresu pracy z grupą/klasą zróżnicowaną, realizacji specjalistycznego wsparcia przez SCWEW na rzecz nauczycieli i specjalistów w przedszkolach, szkołach ogólnodostępnych oraz wyniki ewaluacji działań SCWEW.

Model funkcjonowania SCWEW

Model funkcjonowania Specjalistycznych Centrów Wspierających Edukację Włączającą (SCWEW)

Raporty – monitorowanie i ewaluacja SCWEW

Publikacje

Materiały merytoryczne

Nagrania filmowe

Materiały graficzne

Materiały promocyjne

19 listopada 2025

Publikacja „Educational Supervision”

Edukacja włączająca w Polsce wymaga nowych rozwiązań i narzędzi wspierających nauczycieli w codziennej pracy. Jednym z nich jest superwizja – forma wsparcia, która sprzyja refleksji, rozwojowi kompetencji zawodowych i budowaniu poczucia bezpieczeństwa w środowisku szkolnym. Superwizje mocno wpisały się w działania Specjalistycznych Centrów Wspierających Edukację Włączającą.

Zachęcamy do zapoznania się z publikacją „Educational Supervision: A Guidebook” autorstwa Anny Prokopiak, Anny Zamkowskiej i Doroty Prysak. To kompleksowe opracowanie poświęcone roli superwizji w procesie wdrażania edukacji włączającej. Autorki przedstawiają zarówno podstawy teoretyczne, jak i doświadczenia płynące z realizacji pilotażowego projektu SCWEW.

W książce omówiono m.in.:

znaczenie superwizji jako narzędzia wspierającego rozwój zawodowy i osobisty nauczycieli,
dobre praktyki z realizacji projektu SCWEW,
rekomendacje dotyczące wdrażania superwizji w polskim systemie edukacji,
postulaty dla polityki oświatowej i praktyki pedagogicznej.

Publikacja jest skierowana do nauczycieli, dyrektorów szkół, specjalistów, liderów edukacji włączającej i decydentów oświatowych, a także do badaczy i studentów zainteresowanych pedagogiką i psychologią edukacji.

Superwizja to nie ocena – to wsparcie, refleksja i rozwój. Zachęcamy do lektury i inspirowania się ideą wspólnego uczenia się w dialogu!

Publikacja w języku angielskim jest bezpłatnie dostępna na stronie wydawnictwa BRILL Deutschland GmbH Vandenhoeck & Ruprecht.

#FunduszeUE #FunduszeEuropejskie #SCWEW #ORE

17 listopada 2025

Seminarium „Rola placówek kształcenia specjalnego w kontekście edukacji włączającej” w Wejherowie

W Ośrodku Szkolno-Wychowawczym nr 2 dla Niesłyszących i Słabosłyszących w Wejherowie 13 listopada br. odbyło się seminarium dla kadry kierowniczej placówek kształcenia specjalnego z województwa pomorskiego pt. „Rola placówek kształcenia specjalnego w kontekście edukacji włączającej”. Organizatorem wydarzenia był Pomorski Ośrodek Doskonalenia Nauczycieli w Słupsku.

Wśród zaproszonych gości znaleźli się m.in. podsekretarz stanu w Ministerstwie Edukacji Narodowej Izabela Ziętka, członkini Zarządu Województwa Pomorskiego Agnieszka Baranowska, dyrektor Departamentu Edukacji Urzędu Marszałkowskiego Województwa Pomorskiego Adam Krawiec, pomorski kurator oświaty Grzegorz Kryger, wojewódzki koordynator ds. edukacji włączającej w Kuratorium Oświaty w Gdańsku Danuta Gimińska.

Minister Izabela Ziętka wyraziła uznanie dla wysokich kompetencji, bogatego doświadczenia i profesjonalizmu pracowników szkół specjalnych. Zwróciła także uwagę, że współpraca z przedszkolami i szkołami ogólnodostępnymi w zakresie pracy z klasą zróżnicowaną nie jest nowym zadaniem szkół specjalnych – jest już realizowana w różnych formach, w zależności od potrzeb nauczycieli. Przedstawicielka ministerstwa zachęciła przy okazji do dołączenia do grona istniejących Specjalistycznych Centrów Wspierających Edukację Włączającą i rozwijania tej współpracy w ramach grantu.

Podczas seminarium zostały zaprezentowane aktualne działania oraz projekty wspierające rozwój i współpracę przedszkoli, szkół, placówek specjalnych z przedszkolami i szkołami ogólnodostępnymi. Przedstawicielki ORE Alina Sarnecka i Justyna Ilczuk omówiły rolę i główne zadania Specjalistycznych Centrów Wspierających Edukację Włączającą oraz przedstawiły założenia konkursu grantowego. Podkreśliły, że udział w konkursie grantowym jest dobrym sposobem przygotowania się do przyszłych zadań szkół i placówek specjalnych w zakresie budowania specjalistycznych centrów. Te informacje wzbudziły duże zainteresowanie wśród dyrektorów przedszkoli, szkół i placówek specjalnych oraz zaproszonych gości.

Dziękujemy za udział w spotkaniu oraz dyskusje na temat specjalistycznego wsparcia i tworzenia SCWEW.

#FunduszeUE #FunduszeEuropejskie #SCWEW #ORE

12 listopada 2025

Październikowe konferencje inaugurujące funkcjonowanie SCWEW

W październiku 2025 roku był kontynuowany cykl konferencji uroczyście rozpoczynających działalność specjalistycznych centrów, które zostały wyłonione w I edycji konkursu grantowego.

We wszystkich wydarzeniach wzięli udział przedstawiciele zespołu projektowego Specjalistycznych Centrów Wspierających Edukację Włączającą. W swoich wystąpieniach podkreślali potencjał i zasoby placówek specjalnych. To właśnie one w dużej mierze decydują o powodzeniu utworzonych w nich specjalistycznych centrów. W prezentacjach wyraźnie wybrzmiewały unikatowe doświadczenie przedszkoli, szkół i placówek specjalnych w pracy z dziećmi i uczniami o zróżnicowanych potrzebach edukacyjnych oraz dotychczasowa współpraca z przedstawicielami środowiska lokalnego. To fundament działań specjalistycznych centrów. Istotne są również dotychczasowe relacje z instytucjami działającymi na rzecz dzieci i ich rodzin, jak również współpraca ze szkołami i zaangażowanie w budowanie specjalistycznego wsparcia z wykorzystaniem lokalnych zasobów.

Konferencje stanowią znakomitą okazję do bliższego poznania kadry SCWEW, przedstawicieli samorządów, organizacji pozarządowych oraz instytucji wspierających. To także przestrzeń do rozmów o wyzwaniach, sukcesach i planach. Budujemy relacje, które przyczyniają się do tworzenia zaangażowanego środowiska wspólnie działającego na rzecz systemu specjalistycznego wsparcia.

Za nami konferencje w Jaworznie, Bartoszycach, Bolesławcu, Toruniu i Wrocławiu. Nasi eksperci byli również w Lublinie, Rybniku, Kaliszu i Wałbrzychu.

Konferencję inaugurującą działalność Specjalistycznego Centrum Wspierającego Edukację Włączającą w Jaworznie zorganizowano 9 października w Akademii WSB. Temat przewodni spotkania to „Wiem, rozumiem, nie wykluczam”. Podczas wielu wystąpień wskazywano na budowanie świadomości o zauważaniu potrzeb dzieci i uczniów z różnymi potrzebami rozwojowymi i edukacyjnymi. Większa świadomość pozwala trafniej dostosować konkretne działania w praktyce.

Na konferencji w Bolesławcu, która odbyła się 16 października w Teatrze Starym, wielokrotnie – podczas prelekcji i dyskusji kuluarowych – podkreślano znaczenie lokalnej współpracy jako wspólnej drogi do sukcesu edukacyjnego uczenia. Partnerstwo w działaniu to istotny aspekt podnoszenia dostępności edukacji, do czego w swoich wystąpieniach odnosili się prelegenci, m.in. dyrektor Delegatury Dolnośląskiego Kuratorium Oświaty w Jeleniej Górze, starosta bolesławiecki, dyrektor Poradni Psychologiczno-Pedagogicznej w Bolesławcu, przedstawiciele Ośrodka Rozwoju Edukacji, Instytutu Badań Edukacyjnych i Polskiej Rady ds. ICF oraz członkinie zespołu SCWEW w Bolesławcu.

Konferencja w Bartoszycach odbyła się 16 października w Specjalnym Ośrodku Szkolno-Wychowawczym im. Kawalerów Maltańskich w Bartoszycach. Temat konferencji „Mosty zamiast murów – razem dla edukacji” w prezentacjach poszczególnych prelegentów pojawiał się w różnych ujęciach i perspektywach działań na rzecz edukacji. Wskazywano na budowanie mostów jako współpracę pomiędzy instytucjami, którą wspiera również działanie SCWEW. Na koniec konferencji wybrzmiało, że „edukacja zawsze jest inwestycją, nie kosztem”.

Konferencja w Kaliszu została zorganizowana 20 października w murach Wydziału Pedagogiczno-Artystycznego Uniwersytetu Adama Mickiewicza. Uczestniczyła w niej podsekretarz stanu w Ministerstwie Edukacji Narodowej Izabela Ziętka. W swojej wypowiedzi podkreśliła, że trwają prace dotyczące funkcjonowania SCWEW po zakończeniu projektu, w tym zasad ich finansowania. Wydarzenie było także okazją do wspólnej refleksji, w jaki sposób wartości i założenia edukacji włączającej wcielić w codzienne działania szkoły.

Inauguracja działalności SCWEW we Wrocławiu odbyła się 22 października w V Liceum Ogólnokształcącym. Jej tytuł „W różnorodności siła!” w pełni oddawał przebieg tego wydarzenia. Wyzwania edukacji wrocławskiej wiążą się z różnorodnymi potrzebami dzieci i uczniów, więc niezbędne jest specjalistyczne wsparcie dla nauczycieli i rodziców. Dr hab. Beata Jachimczak, prof. Uniwersytetu Adama Mickiewicza, zauważyła, że odpowiedzią na te potrzeby mogą być specjalistyczne centra. W konferencji znalazła się także przestrzeń na prezentację przedszkoli i szkół objętych wsparciem. Przy okazji każda z nich wprowadziła ciekawy wątek artystyczny, nawiązujący do tematyki spotkania. Młodzież zaprosiła gości do wypowiedzi na temat różnorodności edukacji i nagrywała krótkie wywiady z prelegentami. W panelu dyskusyjnym wybrzmiało, że budowanie sieci SCWEW jest doskonałym uzupełnieniem istniejących już form wsparcia nauczycieli. Zwrócono też uwagę, że należy podejmować różne aktywności zamiast narzekać i negować lokalne inicjatywy.

Konferencja inauguracyjna w Toruniu została zorganizowana 23 października w budynku Centrum Kulturalno-Kongresowego Jordanki pod hasłem „Kopernikański przewrót w edukacji. SCWEW rewolucjonizujący spojrzenie na edukację!”. Stworzyła przestrzeń do wymiany doświadczeń między nauczycielami, specjalistami, dyrektorami szkół i rodzicami. Uczestnicy mieli okazję do wspólnych rozmów i poszukiwania sposobów wykorzystania potencjału SCWEW w strukturach edukacyjnych, tak aby tworzyć szkołę dostępną dla każdego ucznia.

24 października odbyła się inauguracja działania SCWEW w Lublinie, który powstał w Specjalnym Ośrodku Szkolno-Wychowawczym dla Dzieci i Młodzieży Niepełnosprawnych im. prof. Zofii Sękowskiej. Konferencja „Edukacja włączająca szkołą otwartości” została zorganizowana w Zespole Szkół nr 5 im. Jana Pawła II w Lublinie. W jej trakcie wielokrotnie podkreślano, jak ważna jest współpraca – zarówno międzysektorowa, jak i między nauczycielami, nauczycielami specjalnymi oraz rodzicami. Panel dyskusyjny „Wyzwania i szanse edukacji włączającej w praktyce” umożliwił podsumowanie i integrację najważniejszych wniosków z całego dnia konferencji. Pozwolił na wymianę opinii i doświadczeń między ekspertami i uczestnikami. Zakończył konferencję w dynamiczny i inspirujący sposób oraz pozostawił uczestników z konkretnymi przemyśleniami i motywacją do działania.

„Otwórz się na różnorodność” – tak brzmiało hasło konferencji, która odbyła się 28 października. Inaugurowała ona działalność Specjalistycznego Centrum Wspierającego Edukację Włączającą w Wałbrzychu. To centrum stanie się miejscem, w którym eksperci będą przede wszystkim dzielić się z nauczycielami i pracownikami przedszkoli i szkół ogólnodostępnych doświadczeniami w pracy z dziećmi wymagającymi szczególnej troski i uwagi. W wydarzeniu wziął udział dyrektor ORE Andrzej Suchenek, który przybliżył uczestnikom rolę Ośrodka w rozwoju dostępnej edukacji oraz zaprezentował jego kluczowe działania na rzecz doskonalenia systemu oświaty i podnoszenia jakości edukacji zgodnie z polityką oświatową państwa. Inne wystąpienia konferencyjne odnosiły się do potrzeby wspólnych działań na rzecz budowania dostępnej edukacji, zwłaszcza udziału w tym procesie podmiotów z różnych sektorów – oświaty, nauki, zdrowia oraz organizacji i instytucji działających lokalnie.

Konferencja inaugurująca działalność Specjalistycznego Centrum Wspierającego Edukację Włączającą w Rybniku pt. „Edukacja bez barier” odbyła się 30 października. W auli Uniwersytetu Ekonomicznego w Rybniku spotkali się przedstawiciele władz samorządowych, dyrektorzy i nauczyciele, aby zapoznać się z projektem SCWEW. Podczas prelekcji wskazywano na coraz większą liczbę dzieci i uczniów wymagających różnorodnego wsparcia. W codziennej pracy z tą grupą nieoceniona jest rola nauczycieli, ponieważ to oni są najbliżej uczniów. SCWEW stał się więc odpowiedzią na oczekiwania wielu nauczycieli, pedagogów i specjalistów.

Wszystkie specjalistyczne centra I edycji konkursu grantowego zaprezentowały swoją ofertę w lokalnych środowiskach. Przedstawiły zamierzenia, przygotowane plany wsparcia, a także partnerów, z którymi będą wykonywać swoje zadania. Przed nimi jeszcze trzy etapy realizacji przedsięwzięć grantowych. Trzymamy kciuki za powodzenie tych działań i już jesteśmy ciekawi podsumowania działań SCWEW podczas konferencji kończącej działania centrów.

#FunduszeUE #FunduszeEuropejskie #SCWEW #ORE

Panel dyskusyjny podczas konferencji SCWEW w Lublinie

Konferencja SCWEW w Rybniku. Ekspertka ORE i liderka SCWEW

Panel dyskusyjny podczas konferencji SCWEW we Wrocławiu

6 listopada 2025

Konferencja szkoleniowo-informacyjna „Od identyfikacji potrzeb do działań – partnerstwo w rozwoju dziecka i szkoły”

29 października br. przedstawiciele Ośrodka Rozwoju Edukacji gościli w Specjalnym Ośrodku Szkolno-Wychowawczym w Świdniku. Okazją do spotkania była konferencja szkoleniowo-informacyjna „Od identyfikacji potrzeb do działań – partnerstwo w rozwoju dziecka i szkoły”.

W spotkaniu wzięli także udział przedstawiciele Kuratorium Oświaty w Lublinie, Oddziału Lubelskiego PFRON i władz samorządowych, dyrektorzy placówek oświatowych, nauczyciele, pedagodzy, specjaliści, terapeuci oraz rodzice.

Dyskutowano o skutecznych warunkach specjalistycznego wsparcia.

Organizatorzy wydarzenie – Specjalny Ośrodek Szkolno-Wychowawczy (SOSW) oraz Ośrodek Wsparcia i Testów w Świdniku, we współpracy z Kuratorium Oświaty w Lublinie i Starostwem Powiatowym w Świdniku – podkreślili znaczenia współpracy jako warunku niezbędnego do osiągnięcia sukcesu młodych ludzi. Ten temat stał się przewodnią myślą spotkania.

Jak powiedziała Elżbieta Krupa, dyrektor SOSW: „Konferencja jest przestrzenią spotkania i wymiany doświadczeń – po to, byśmy mogli jeszcze lepiej rozumieć potrzeby naszych uczniów i skuteczniej wspierać ich rozwój. Codzienna praktyka pokazuje, że kluczem do sukcesu jest współpraca nauczycieli, terapeutów, rodziców, instytucji, samorządów i całego środowiska lokalnego. Tak jest u nas w Świdniku. To właśnie dzięki partnerstwu możemy trafnie identyfikować potrzeby dzieci i odpowiadać na nie w sposób mądry, zindywidualizowany i skuteczny. Zarówno pilotaż SCWEW, jak i obecny grant, który realizować będziemy przez najbliższe 15 miesięcy, potwierdzają naszą »specjalizację« – umiemy pracować z uczniami i potrafimy tworzyć przestrzeń do wymiany tych doświadczeń z nauczycielami szkół ogólnodostępnych, którzy pracują z uczniami o zróżnicowanych potrzebach edukacyjnych”.

W wypowiedzi przedstawicieli Powiatu Świdnickiego można było usłyszeć podziw dla trudnej pracy pedagogicznej w SOSW i zrozumienie, że „kluczem do rozwiązania wielu naszych problemów jest spojrzenie na nie z różnej perspektywy: ucznia, rodzica, dyrektora placówki, grona pedagogicznego, kuratora, organu prowadzącego, na ministerstwie skończywszy”.

Konferencję prowadziła Aleksandra Sępoch, starszy wizytator Wydziału Nadzoru Kształcenia Specjalnego oraz Pragmatyki Zawodowej, a wśród prelegentów znaleźli się:

dr hab. n. med. Janusz Kocki („Międzynarodowa klasyfikacja chorób – jako język współpracy specjalistów – diagnoza medyczna i wczesna interwencja”);
Agnieszka Pietryka, kierownik projektu SCWEW, Ośrodek Rozwoju Edukacji w Warszawie („Systemowe wsparcie ucznia – rola SCWEW w budowaniu edukacji dostępnej”);
dr hab. Anna Prokopiak, prof. UMCS („Od identyfikacji potrzeb do działań: rola SCWEW, screeningu i OWiT w kształtowaniu przyszłości edukacji specjalnej”);
Agnieszka Pilch, prezes Stowarzyszenia „Mówić bez Słów – ISSAC Polska” („Rozwiązania systemowe i projektowe wspierające dzieci o złożonych potrzebach w komunikowaniu się”);
Daniel Wysmulski, kierownik OWiT („Inwestowanie w nowoczesne technologie asystujące – strategie i dobre praktyki);
Alina Sarnecka, kierownik Centrum Koordynującego, Ośrodek Rozwoju Edukacji w Warszawie („Centrum koordynujące – rola i zadania”).

Prelegenci omówili działania, programy i projektu, których wspólnym mianownikiem jest lepsze rozumienie i rozwijanie sukcesu dzieci w wieku przedszkolnym i uczniów.

W końcowej części wydarzenia dr hab. Piotr Mazur z Centrum Nowoczesnej Edukacji SCHOLAR, które jest operatorem działań w regionie III, przedstawił informacje o działaniach upowszechniających projekt SCWEW (Specjalistyczne Centra Wspierające Edukację Włączającą). Zwrócił uwagę, że jest to rzadki przykład działań projektowych, w których uczestnicy otrzymują tak duże wsparcie merytoryczne i organizacyjne jeszcze przed przystąpieniem do projektu.

Wypowiedź tę uzupełniła Agnieszka Pietryka, która podziękowała operatorowi za skuteczne działania i znaczne zwiększenie liczby wnioskodawców z regionu III w ostatniej edycji konkursu grantowego.

Organizatorzy już mają plany na dalsze działania w zakresie rozwijania partnerstwa w procesie wsparcia dzieci w wieku przedszkolnym oraz uczniów, ich nauczycieli i rodziców.

Z pewnością i radością ORE będzie częścią tej społeczności.

6 listopada 2025

Konferencja o budowaniu systemu specjalistycznego wsparcia w Małopolsce

Na zaproszenie małopolskiego kuratora oświaty oraz starosty brzeskiego 4 listopada br. wzięliśmy udział w wojewódzkiej konferencji poświęconej projektom „Perspektywa 3P” i „Budowa skoordynowanego systemu pomocy specjalistycznej opartego na Specjalistycznych Centrach Wspierających Edukację Włączającą”. Została ona zorganizowana w Powiatowym Centrum Edukacji w Brzesku. Wśród uczestników – oprócz przedstawicieli i przedstawicielek władz samorządowych, organów prowadzących, uczelni, przedszkoli, szkół i placówek oświatowych – byli przedstawiciele i przedstawicielki poradni psychologiczno-pedagogicznych, placówek doskonalenia nauczycieli oraz dyrektorów placówek oświatowych.

Starosta brzeski Andrzej Potępa i małopolski wicekurator oświaty Artur Pasek, którzy otworzyli konferencję, odnieśli się do zmian w systemie edukacji oraz wyzwań dla szkół i nauczycieli. Podkreślili istotną rolę współpracy międzysektorowej, która jest odpowiedzią na różnorodne potrzeby uczniów. Zachęcili także do ubiegania się o dodatkowe środki i składania wniosków o grant.

Ośrodek Rozwoju Edukacji reprezentowały kierownik naszego projektu Agnieszka Pietryka i ekspertka ds. wsparcia działań regionalnych Justyna Ilczuk. W wystąpieniu „Założenia projektu SCWEW jako element kompleksowego wsparcia dzieci i uczniów” Agnieszka Pietryka omówiła zadania realizowane w przedsięwzięciach grantowych oraz formy wsparcia nauczycieli w pracy z klasą lub grupą zróżnicowaną. Przedstawiła założenia konkursu grantowego i zasady aplikowania. Zachęciła do udziału i utworzenia specjalistycznego centrum w województwie małopolskim. Ponadto, w nawiązaniu do słów przedmówców, podkreśliła, jak ważne jest przygotowanie do przyszłych zadań, do czego można wykorzystać środki z funduszy europejskich.

Projekt „Perspektywa 3P”, realizowany w województwie małopolskim przez Uniwersytet Śląski w Katowicach, przedstawili dr Grzegorz Zelek, koordynatorka projektu dr Sabina Pawlik oraz dr hab. Piotr Majewicz, prof. Uniwersytetu Komisji Edukacji Narodowej w Krakowie. Projekt koncentruje się na kompleksowym wsparciu publicznych poradni psychologiczno-pedagogicznych, przede wszystkim na uzupełnieniu ich zasobów w zakresie wyposażenia i rozwoju kompetencji pracowników.

Dziękujemy małopolskiemu kuratorowi oświaty i staroście brzeskiemu za zaproszenie do rozmów o działaniach na rzecz kompleksowego wsparcia dzieci i uczniów.

#FunduszeUE #FunduszeEuropejskie #SCWEW #ORE