Ośrodek Rozwoju Edukacji

Jeśli chcesz aktywnie działać na rzecz edukacji dostępnej dla wszystkich i budować środowisko, w którym każdy uczeń ma szansę na rozwój, to poznaj Specjalistyczne Centrum Wspierające Edukację Włączającą (SCWEW).

Dołącz do grona SCWEW i wspieraj nauczycieli w budowaniu dostępnej szkoły! Zostań promotorem edukacji wysokiej jakości dla wszystkich. Wspólnie twórzmy inkluzyjną przyszłość!

I. Organizacja SCWEW

Model funkcjonowania SCWEW to ważny krok do wdrożenia systemowych zmian w edukacji.

Specjalistyczne Centrum Wspierające Edukację Włączającą (SCWEW) to specjalistyczny zespół działający w przedszkolu specjalnym, szkole specjalnej, placówce specjalnej – prowadzącej działalność edukacyjną – oraz korzystający z jej zasobów kadrowych i merytorycznych, a także zasobów zewnętrznych, tj. innych podmiotów. Zespół, wypełniając swoje zadania, działa zgodnie z obowiązującymi regulacjami prawnymi.

SCWEW to innowacyjna forma wsparcia szkół i przedszkoli ogólnodostępnych przez przedszkola, szkoły i placówki specjalne, która odpowiada na zróżnicowane potrzeby środowiska szkolnego w obszarze edukacji dostępnej dla wszystkich. Specjalistyczne centrum SCWEW oferuje kompleksowe rozwiązania dla dyrektorów, nauczycieli, specjalistów, uczniów i rodziców: wsparcie merytoryczne, praktyczne narzędzia, szkolenia i doradztwo, które realnie podnoszą jakość edukacji dla wszystkich. SCWEW to także zasoby wypożyczalni sprzętu specjalistycznego, technologii asystujących, które wspierają nauczycieli w organizacji pracy z grupą zróżnicowaną.

• SCWEW – od diagnozy do ewaluacji, planowanie i realizacja oraz ewaluacja procesu wsparcia
• Diagnozowanie potrzeb jako podstawa planowania pracy Specjalistycznych Centrów Wspierających Edukację Włączającą (SCWEW)
• Specjalistyczne Centrum Wspierające Edukację Włączającą. Projektowanie i zarządzanie zmianą
• Kompetencje lidera i kadry SCWEW
• Pakiet dla Lidera SCWEW

II. Zadania SCWEW

1. Budowanie koalicji na rzecz tworzenia lokalnych rozwiązań zapewniających dostępność edukacji.

• Jednostki Samorządu Terytorialnego – JST kreatorem sukcesów edukacyjnych
• Współpraca SCWEW z partnerami

2. Wsparcie nauczycieli, specjalistów, dyrektorów, kadry niepedagogicznej przedszkoli i szkół ogólnodostępnych w zakresie rozwijania kompetencji w pracy z grupą/klasą zróżnicowaną.

• Ocena funkcjonalna w praktyce przedszkolnej/szkolnej z uwzględnieniem roli SCWEW
• Przykładowe scenariusze zajęć
• Rozwijanie kompetencji z zakresu szkolenia osób dorosłych
• Formy pracy SCWEW, w tym superwizje i zajęcia modelowe

3. Zapewnienie sprzętu specjalistycznego i pomocy dydaktycznych, technologii asystujących wspierających pracę w grupie i klasie zróżnicowanej w przedszkolach i szkołach ogólnodostępnych.

• Specjalistyczne wsparcie przedszkoli/szkół ogólnodostępnych poprzez działania wypożyczalni SCWEW – od diagnozy do inkluzji

4. Budowanie kultury współpracy z partnerami działającymi na rzecz dziecka i rodziny, między innymi przez prowadzenie działań edukacyjnych i informacyjnych.

• Współpraca w lokalnych środowiskach budowania społeczeństwa włączającego
• Współpraca SCWEW z partnerami
• Wykorzystanie zasobów rodziny i środowiska rówieśniczego w tworzeniu klimatu sprzyjającego zaspokojeniu indywidualnych potrzeb

III. Więcej materiałów…

Zapraszamy do obejrzenia nagrań webinariów z I edycji konkursu grantowego.

• Model funkcjonowania SCWEW podstawą do złożenia wniosku grantowego
• Wniosek grantowy krok po kroku

Więcej informacji i materiałów dotyczących różnych aspektów funkcjonowania SCWEW znajdziesz na stronie internetowej.

IV. Konkurs grantowy

Kolejne edycje konkursu grantowego zostaną poprzedzone działaniami upowszechniającymi. Zespół ekspertów będzie wsparciem na każdym etapie przygotowań do utworzenia SCWEW. Odbędą się konferencje, spotkania informacyjno-konsultacyjne, konsultacje o charakterze doradczym. Wiele działań będzie realizowanych w regionach, aby uwzględnić lokalne uwarunkowania w planowaniu pracy specjalistycznych centrów.

Przygotowując się do złożenia wniosku aplikacyjnego, zapoznaj się z zakładką Konkurs grantowy.

Zapraszamy do kontaktu
Zespół SCWEW

e-mail: scwew3@ore.edu.pl
Facebook: ORE SCWEW

Strona internetowa

#FunduszeUE #FunduszeEuropejskie #SCWEW #ORE

W ramach prezydencji Polski w Radzie Unii Europejskiej odbyła się konferencja „Edukacja włączająca dla sprawiedliwej, silnej i konkurencyjnej Unii Europejskiej” („Let’s Make Inclusion Happen! Inclusive Education for a Fair, Resilient, and Competitive EU”). 17 i 18 marca w Centrum Nauki Kopernik w Warszawie przedstawiciele krajów unijnych dyskutowali o edukacji wysokiej jakości dostępnej dla wszystkich uczniów.

Polska wskazała edukację włączającą jako jedno z wyzwań współczesnego świata i podkreśliła wagę działań podejmowanych w tym obszarze. W wystąpieniu inaugurującym wiceminister edukacji Joanna Mucha odniosła się do doświadczeń pilotażowego wdrożenia modelu SCWEW. Przywołała 23 specjalistyczne centra, które w latach 2021–2023 z sukcesem realizowały swoje zadania. Przedstawiła też dalsze działania w ramach obecnie realizowanego projektu, które mają na celu utworzenie sieci specjalistycznego wsparcia. SCWEW zostały ujęte w szerszym kontekście działań obecnie podejmowanych w Polsce na rzecz edukacji włączającej.

W trakcie konferencji poznaliśmy doświadczenia i praktyki systemów edukacyjnych krajów Unii Europejskiej. Podczas wystąpień i w dyskusji panelowej pojawiało się zagadnienie zwiększania świadomości i zapewnienia równego dostępu do nauki. W tym kontekście niezwykle ważne było odniesienie do budowania odpowiedzialności społecznej dotyczącej prawa każdego ucznia do edukacji włączającej. Ważne jest także spojrzenie z perspektywy rozwiązań systemowych i praktyki edukacyjnej oraz uwzględnienie dostępnych zasobów w budowaniu edukacji przyszłości. Ten wątek jest istotny w kontekście działań SCWEW, które są ukierunkowane na bezpośrednie wsparcie dyrektorów, nauczycieli, specjalistów przedszkoli i szkół ogólnodostępnych oraz dzieci, uczniów i rodziców. Specjalistyczne centra w swoich zadaniach uwzględniają integrowanie podmiotów działających na rzecz dziecka i rodziny w celu budowania adekwatnej oferty, dostosowanej do potrzeb odbiorców.

W wystąpieniach wybrzmiała także rola interesariuszy. Podkreślono znaczenie środowiska szkolnego oraz ekspertów w przygotowywaniu rekomendacji i dobrych praktyk dla edukacji. Wszyscy byli zgodni, że tworząc inkluzyjne rozwiązania, należy korzystać z wiedzy praktyków i osób, które uczestniczą w życiu szkoły, zatem powinny mieć wpływ na jej kształtowanie jako przestrzeni rozwoju i wsparcia.

Ważnym elementem rzeczywistości edukacyjnej jest dobrostan uczniów. W szerokim ujęciu poruszono ten temat w drugim dniu konferencji. Mówiono o dobrostanie w kontekście badawczym, odwołując się do funkcjonowania uczniów w przestrzeni szkolnej, ale też do tworzenia rozwiązań wspierających dobrostan uczniów i wpływających na osiągnięcie sukcesu szkolnego. Zgodnie uznano, że szkoła powinna być centrum rozwoju społecznego i emocjonalnego. W takim rozumieniu to właśnie w tym środowisku możemy kształtować postawy i budować społeczną świadomość inkluzyjną.

Otwarte pozostaje pytanie, jak najlepiej tworzyć warunki dla dostępnej szkoły. Wydarzenia tej rangi to okazja, aby poznać rozwiązania możliwe do wdrożenia, a następnie zastosować wybrane praktyki w działaniach na rzecz edukacji. Specjalistyczne Centra Wspierające Edukację Włączającą mogą być odpowiedzią na to pytanie. Centra uzupełniają działania innych podmiotów w obszarze wsparcia, ukierunkowują je na konkretnego adresata i odpowiadają na indywidualne potrzeby przedszkoli i szkół.

W centrum wszystkich działań zawsze pozostaje dziecko/uczeń. Należy jednak pamiętać o właściwym adresowaniu wsparcia i korzystaniu z zasobów dostępnych w najbliższym środowisku. Chodzi o współpracę międzysektorową, w której SCWEW może pełnić ważną funkcję zarówno na etapie mapowania zasobów, jak i włączania ich w działania wspierające podejmowane na poziomie szkoły i środowiska. W tym kontekście wybrzmiała rola specjalistycznych centrów podczas dyskusji panelowej.

Podczas konferencji utwierdziliśmy się, że podążamy właściwą drogą. Przyświecają nam te same cele, do których odwoływali się przedstawiciele państw członkowskich Unii Europejskiej. Edukacja przyszłości to edukacja włączająca, dostępna, w której każdy uczeń może realizować swój indywidualny potencjał. SCWEW będą uczestniczyć w tym procesie budowania otwartej szkoły.

W efekcie konferencji powstanie „Manifest edukacji włączającej”, w którym zostaną zebrane wnioski i rekomendacje. Będą one podstawą dalszych działań zarówno na poziomie krajowym, jak i europejskim.

#FunduszeUE #FunduszeEuropejskie #SCWEW #ORE

W Centrum Szkoleniowym ORE w Sulejówku 6 i 7 marca odbyło się spotkanie z kuratorami oświaty. Była to okazja, aby przedstawić im działania podejmowane przez wydziały ORE oraz projekty ORE z zakresu edukacji i podnoszenia jakości kształcenia wszystkich uczniów.

Ekspertki zespołu projektowego Sylwia Herod i Jolanta Nawrocka zaprezentowały kuratorom założenia funkcjonowania SCWEW i zaplanowane działania w ramach obecnie realizowanego projektu „Budowa skoordynowanego systemu pomocy specjalistycznej opartego na Specjalistycznych Centrach Wspierających Edukację Włączającą”. Podkreśliły ważną rolę kuratorów i wizytatorów ds. edukacji włączającej w upowszechnianiu informacji o działaniach specjalistycznych centrów, które są ukierunkowane na wsparcie nauczycieli i specjalistów z przedszkoli i szkół ogólnodostępnych w pracy ze zróżnicowaną grupą. SCWEW, utworzone w wyniku konkursu, będą korzystały z zasobów przedszkoli, szkół i placówek specjalnych. W poszukiwaniu skutecznych rozwiązań będą także sięgać po lokalne zasoby i podejmować współpracę z instytucjami działającymi w innych sektorach, np. Państwowym Funduszem Rehabilitacji Osób Niepełnosprawnych, Ośrodkami Wsparcia i Testów. Specjalistyczne centra, które w ramach pierwszej edycji konkursu już niedługo rozpoczną wykonywanie zadań opisanych w modelu funkcjonowania SCWEW, wpisują się w proces zmian w edukacji – budowanie dobrej szkoły dla każdego ucznia. Diagnoza potrzeb przedszkoli i szkół objętych wsparciem SCWEW pozwoli na zaplanowanie zadań adekwatnie do wyników tej diagnozy i tym samym przygotowanie wsparcia, które jest szyte na miarę potrzeb odbiorców.

Spotkanie potwierdziło chęć i potrzebę rozmów, przekazywania informacji, poszukiwania rozwiązań służących lepszej, skuteczniejszej realizacji zadań służących jakości działań na rzecz dobrej edukacji i szkoły dostępnej dla każdego ucznia.

#FunduszeUE #FunduszeEuropejskie #SCWEW #ORE

Współczesna edukacja wymaga dynamicznego podejścia, w którym kluczową rolę odgrywa współpraca różnych podmiotów. Nie wystarczy pojedyncze działanie – konieczne jest zintegrowane wsparcie, które obejmuje zarówno szkoły, jak i instytucje oraz organizacje działające na rzecz dzieci i ich rodzin.

Zgodnie z koncepcją przyjętą w modelu funkcjonowania SCWEW centra nie działają w izolacji. Uzupełniają wsparcie realizowane w środowisku lokalnym na rzecz dziecka i rodziny. Zatem aby działać skutecznie, tworzą relacje i podejmują współpracę z instytucjami oraz organizacjami działającymi na rzecz dziecka, rodziny i edukacji. Możemy więc mówić o modelu, w którym współpraca ma wymiar wykraczający poza ściśle określone ramy. Wyznacza je cel, w którego centrum znajduje się dziecko. Natomiast wsparcie budowane jest zgodnie z zasadą komplementarności.

W takim ujęciu kluczowa jest rola organów prowadzących. Zgodnie z założeniami SCWEW realizują działania, które stanowią element kształtowania polityki oświatowej na poziomie lokalnym. Punktem wyjścia w tym procesie jest mapowanie zasobów, a zatem poznanie potrzeb przedszkoli i szkół oraz możliwości środowiska, aby odpowiedzieć adekwatnym wsparciem dla nauczycieli i specjalistów, którzy pracują ze zróżnicowanymi zespołami klasowymi. Rolę organów prowadzących potwierdzamy także w ramach obecnie realizowanego projektu, w którym to właśnie one są grantobiorcami i podejmują się utworzenia SCWEW w swoich regionach.

Działania specjalistycznych centrów są realizowane we współpracy i przy zaangażowaniu wielu osób i instytucji. Współpraca z placówkami doskonalenia nauczycieli, poradniami psychologiczno-pedagogicznymi, uczelniami, bibliotekami pedagogicznymi, Ośrodkami Wsparcia i Testów oraz innymi instytucjami związanymi z systemem oświaty i działającymi na rzecz dziecka i rodziny umożliwia budowanie spójnego systemu wsparcia, zgodnego z koncepcją modelu funkcjonowania SCWEW.

Nie sposób szczegółowo opisać zaangażowania poszczególnych instytucji, dlatego syntetycznie przedstawimy kierunki ich działań. Dobór i zakres współpracy SCWEW z interesariuszami wynika z potrzeb kadry przedszkoli i szkół oraz możliwych sfer współdziałania.

Zgodnie z modelem SCWEW podejmują współpracę z placówkami doskonalenia nauczycieli w związku z ich doświadczeniem we wspomaganiu szkół i placówek w kształceniu ogólnym i zawodowym, organizacji pracy szkoły i zarządzaniu oświatą. Tym samym wspólne działania dotyczą m.in. funkcjonowania sieci współpracy i samokształcenia, rozpoznawania potrzeb szkoleniowych nauczycieli i rodziców oraz konsultacji w zakresie zróżnicowanych potrzeb edukacyjnych. Placówki doskonalenia nauczycieli towarzyszą specjalistycznym centrom także w działaniach o charakterze upowszechniającym.

Istotnym partnerem SCWEW są poradnie psychologiczno-pedagogiczne. Współpraca z poradniami jest niezwykle istotna, ponieważ wpisuje się w przygotowywanie celowanego wsparcia dla kadr przedszkoli i szkół, przy czym jego zakres wynika z potrzeb, które są m.in. związane z funkcjonowaniem dzieci i uczniów. SCWEW i poradnie współdziałają na etapie rozpoznawania potrzeb i możliwości uczniów dotyczących działań edukacyjnych i wychowawczych oraz konsultacji i oceny efektywności zastosowanych instrumentów wsparcia edukacyjno-specjalistycznego. Osią tych działań pozostaje ocena funkcjonalna, która pozwala określić zakres i formy oddziaływań.

Współpraca z bibliotekami pedagogicznymi dotyczy m.in. dostępu do materiałów dydaktycznych i konsultacji z zakresu wykorzystywania nowoczesnych technologii w procesie nauczania / uczenia się.

Jednym z działań SCWEW jest prowadzenie wypożyczalni. Centra zapewniają dostęp do sprzętu specjalistycznego, instruktaż i praktyczną demonstrację jego wykorzystania w pracy z dziećmi i uczniami podczas zajęć czy lekcji modelowych. Jest to unikatowa forma wsparcia, która ma poprawiać funkcjonowanie uczniów i realizację procesu dydaktycznego i wychowawczego. W tym kontekście mówimy o dostępności szkoły dla wszystkich uczestników procesu kształcenia.

Naturalnym partnerem dla SCWEW w zakresie sprzętowym pozostają Ośrodki Wsparcia i Testów (OWiT), utworzone przez Państwowy Fundusz Osób Niepełnosprawnych. Oferują one osobom z niepełnosprawnościami dostęp do sprzętu, jego dobór i czasowe testowanie. Współpraca pomiędzy SCWEW i OWiT to komplementarne objęcie wsparciem odbiorców zarówno na poziomie przedszkola i szkoły, jak i środowiska domowego. Na etapie pilotażowego wdrożenia modelu centra i OWiT konsultowały rozwiązania dotyczące sprzętu, technologii asystujących i jego doboru, wynikającego z indywidualnych potrzeb. Nasze doświadczenia wskazują na zasadność współpracy, która integruje działania podejmowane na poziomie zespołu SCWEW i OWiT, ponieważ mają one podobnych odbiorców i są nastawione na współpracę i konsultowanie rozwiązań.

SCWEW pozostają także w relacji z uczelniami. Przedstawiciele środowiska akademickiego mogą współuczestniczyć w przygotowaniu ekspertyz, badań, diagnoz, ewaluacji, a także dzielić się wiedzą z zakresu edukacji włączającej podczas wydarzeń organizowanych przez specjalistyczne centra.

Gdy mówimy o SCWEW, nie możemy pominąć organizacji pozarządowych. Działają one prężnie w swoich środowiskach, podejmując się nieszablonowych, często innowacyjnych inicjatyw. Wyróżnikami organizacji pozarządowych są zaangażowanie, otwartość i znajomość najbliższego środowiska. Nasze doświadczenia pokazują, że najlepiej współdziałać z tymi, których łączą wspólna idea i wspólne inicjatywy zarówno promocyjne, jak i wspierające. Niewątpliwie fundacje i stowarzyszenia są znakomitym partnerem dla SCWEW. Odnajdują się nie tylko w roli współdziałaczy, lecz także realizatorów, którzy mogą wdrożyć koncepcję specjalistycznych centrów. Na etapie pilotażu zbudowaliśmy SCWEW także na fundamentach organizacji pozarządowych.

Pilotaż potwierdził, że skuteczna edukacja włączająca wymaga zarówno specjalistycznej wiedzy, jak i elastycznego dostosowania działań do lokalnych potrzeb. Aby działać efektywnie, trzeba budować relacje. Dlatego też tak ważni są interesariusze, którym przyświeca ten sam cel. SCWEW znajdują partnerów w najbliższym środowisku. Gwarantuje to powodzenie przedsięwzięcia, ponieważ razem możemy więcej.

Przed nami kolejny etap – rozwój sieci SCWEW na większą skalę. Dzięki zdobytemu doświadczeniu i sprawdzonym metodom współpracy możemy dalej budować edukację dostępną dla wszystkich uczniów.

#FunduszeUE #FunduszeEuropejskie #SCWEW #ORE

Badanie „Metaewaluacja rezultatów działań PO WER w obszarze edukacji oraz rola e-materiałów w cyfryzacji oświaty” prowadzone od lipca do grudnia 2024 r. wskazuje na znaczące efekty działań Specjalistycznych Centrów Wspierających Edukację Włączającą. W badaniu zwrócono uwagę na innowacyjność rozwiązania, jakim jest adresowanie wsparcia do nauczycieli i specjalistów pracujących z uczniami o zróżnicowanych potrzebach edukacyjnych w kontekście dostępności edukacji dla wszystkich uczniów. W badaniu zauważono, że działania SCWEW nie mają na celu udzielania pomocy wyłącznie pojedynczym nauczycielom, lecz obejmują wsparciem całą kadrę przedszkoli i szkół, co przekłada się na kompleksowe podnoszenie jakości kształcenia. W ramach metaewaluacji przywołano informacje z ewaluacji prowadzonej w trakcie realizacji projektu, zgodnie z którą działania SCWEW „wpłynęły na akceptację działań zwiększających otwarcie na różnorodność i inkluzywność przedszkola/szkoły ogólnodostępnej”. Można więc mówić o pozytywnym wpływie SCWEW na rozwój edukacji włączającej, co potwierdza zasadność dalszego rozwijania Modelu funkcjonowania SCWEW. W obecnie realizowanym projekcie planowane jest uruchomienie w Polsce 285 centrów, co pozwoli na jeszcze szersze wsparcie placówek oświatowych.

W ramach pilotażu projektu powstały dotychczas 23 centra działające przy szkołach i placówkach specjalnych. Objęły one swoimi działaniami przedszkola i szkoły ogólnodostępne, wspierając nauczycieli i specjalistów w pracy z dziećmi i uczniami ze zróżnicowanymi potrzebami edukacyjnymi. Istotnym rezultatem funkcjonowania specjalistycznych centrów jest także zacieśnianie współpracy między placówkami ogólnodostępnymi i specjalnymi. Nauczyciele mieli możliwość rozwijania swoich kompetencji poprzez udział w szkoleniach, superwizjach i konsultacjach. Ponadto w każdym specjalistycznym centrum uruchomiono wypożyczalnię sprzętu specjalistycznego, dzięki czemu zwiększył się dostęp szkół do nowoczesnych narzędzi wspomagających proces edukacyjny.

Badanie potwierdziło, że SCWEW odgrywają istotną rolę w podnoszeniu jakości kształcenia i wspieraniu edukacji włączającej. Wykazało, że Model funkcjonowania SCWEW skutecznie odpowiada na potrzeby kadry przedszkoli i szkół ogólnodostępnych, zapewniając pomoc ekspertów, dostęp do nowoczesnych technologii oraz możliwość rozwijania kompetencji pedagogicznych. Planowane rozszerzenie działalności centrów pozwoli na jeszcze skuteczniejsze wdrażanie edukacji włączającej i wyrównywanie szans edukacyjnych wszystkich uczniów.

#FunduszeUE #FunduszeEuropejskie #SCWEW #ORE