Instytut Badań Edukacyjnych, w odpowiedzi na dynamicznie zmieniające się potrzeby szkół i placówek, zainicjował cykl spotkań online „Wakacyjne rozmówki o edukacji” mające na celu omówienie zagadnień związanych z proponowanymi reformami w systemie oświaty. W ramach spotkań, uczestnicy mają możliwość aktywnego udziału w dyskusji i dzielenia się swoimi doświadczeniami oraz poglądami. Kluczowym pytaniem, które przyświeca spotkaniom jest: jaka powinna być szkoła przyszłości?
Podczas pierwszego z cyklu planowanych spotkań, które odbyło się 19 lipca 2024 r., omówiono rozwiązania obowiązujące w systemach edukacji krajów OECD, zagadnienia z zakresu poziomu szczegółowości podstawy programowej w kontekście autonomii nauczyciela; częstotliwość i konsekwencje egzaminów i ich celowość; ramowych planów nauczania w odniesieniu do modułów, bloków i przedmiotów.
W krajach OECD podstawą edukacji są zajęcia obowiązkowe z określonymi ramami programowymi, które służą nauczycielom jako wytyczne do organizowania procesu dydaktycznego i określania celów edukacyjnych. W dyskusji wybrzmiała konieczność adaptacji programów nauczania do wymogów XXI wieku. Zwracano uwagę na znaczenie kształtowania kluczowych kompetencji u uczennic i uczniów, takich, jak umiejętności kognitywne, interpersonalne oraz zdolności niezbędne do funkcjonowania we współczesnym świecie. Nowoczesna edukacja powinna dostosowywać się do szybko zmieniającego się świata, być fundamentem dla przyszłych reform i zmian w systemie oświaty.
Przestawione zostały również wyzwania, z którymi spotykają się także nauczyciele w polskich szkołach: ryzyko przeciążenia programu nauczania, potrzeba uznania integralności treści i zachowania równowagi między umiejętnościami przedmiotowymi oraz kompetencji przekrojowych w powiązaniu ich z kontekstami z życia codziennego. Ważnym wątkiem było zagadnienie dotyczące włączenia w proces edukacyjny grup uczniów ze zróżnicowanymi potrzebami.
Warto zauważyć, że w przedstawionych systemach edukacyjnych duży nacisk kładziony jest na rozwijanie kompetencji matematycznych, językowych oraz tych, które są kluczowe dla zrozumienia i aktywnego uczestnictwa w życiu społecznym i zawodowym. Istotną rolę w kształtowaniu tych umiejętności pełni nauczyciel, dlatego tak ważne jest ukierunkowanie działań bezpośrednio na rozwijanie jego kompetencji w zakresie pracy ze zróżnicowanymi grupami.
W podejmowaniu wymienionych wyzwań niezbędne jest wspieranie nauczycieli oraz specjalistów, którzy pracują w przedszkolach i szkołach ogólnodostępnych. Działania SCWEW mają na celu między innymi doskonalenie kompetencji z zakresu uniwersalnego projektowania w pracy z grupą/klasą zróżnicowaną. Jest to kierunek, który umożliwia rozpoznawanie i zaspokajanie indywidualnych potrzeb uczniów i tym samym elastyczne i autonomiczne prowadzenie procesu dydaktycznego przez nauczycieli.
W dyskusji wybrzmiewały głosy o osamotnieniu nauczycieli. Często odczuwają oni niewystarczające wsparcie wobec wyzwań i problemów wynikających z pracy ze zróżnicowanymi grupami uczniów. Odpowiedzią na potrzeby nauczycieli mogą być superwizje szkolne, które są jedną z form wsparcia oferowaną przez specjalistyczne centra. Dzielenie się wiedzą i doświadczeniem stwarza przestrzeń do doskonalenia kompetencji i poszukiwania nowych rozwiązań, które mają wpływ na pracę z uczniami.
Udział w wydarzeniach organizowanych przez Instytut Badań Edukacyjnych pokazuje szerszą skalę potrzeb środowiska edukacyjnego, przybliża także konteksty międzynarodowe, z których warto korzystać, tworząc rozwiązania na gruncie polskim. Koncepcja SCWEW implementuje międzynarodowe doświadczenia, uwzględniając specyfikę i potrzeby polskiego systemu oświaty.
#FunduszeEuropejskie #FunduszeUE #SCWEW #ORE
