23 października br. odbyło się spotkanie online dla nauczycieli, pedagogów, edukatorów i wszystkich osób zainteresowanych rozwojem zawodowym, zorganizowane przez Bibliotekę Pedagogiczną im. gen. bryg. prof. Elżbiety Zawackiej w Toruniu. Wykład „Kompetencje nauczyciela, o których warto porozmawiać” poprowadziła trenerka w projekcie „Opracowanie rozwiązań zapewniających dostęp do wysokiej jakości zindywidualizowanego i spersonalizowanego doradztwa metodycznego” – Agnieszka Przybyszewska.
Podczas spotkania zostały poruszone kluczowe zagadnienia, dotyczące m.in.:
- sposobów zadbania o siebie przez nauczycieli, aby wciąż czuli motywację do pracy;
- kompetencji, które warto rozwijać, aby lepiej odnaleźć się w „szkole jutra”;
- elementów wspierających rozwój osobisty i zawodowy w obliczu dynamicznych zmian w edukacji;
- mentoringu jako istotnego elementu wspierającego procesy rozwoju zawodowego nauczycieli.
Mentoring w środowisku szkolnym to znacznie więcej niż wymiana doświadczeń – to strategiczne narzędzie rozwoju osobistego i zawodowego, które ma kluczowy wpływ na atmosferę pracy, zaangażowanie kadry i jakość nauczania. Jeśli jest właściwie wdrożony, uwalnia ogromny potencjał – zwiększa motywację i zaangażowanie, fundamentalnie poprawia samopoczucie i buduje pewność siebie wśród nauczycieli.
Mentoring w szkole to praca na zasobach, oparta na wsparciu koleżeńskim, która pozwala wykorzystać potencjał doświadczonej kadry. Ma on trzy odsłony:
- Mentoring dla nauczycieli rozpoczynających ścieżkę zawodową. Doświadczony pedagog (mentor) pełni funkcję przewodnika, wspierając młodego nauczyciela w planowaniu lekcji, zarządzaniu klasą i radzeniu sobie z wyzwaniami dydaktycznymi. Ta rola, w przeszłości często związana z funkcją opiekuna stażu, obecnie koncentruje się na zapewnieniu miękkiego wejścia do zawodu. Buduje to pewność siebie osoby zaczynającej pracę z uczniami, redukuje stres adaptacyjny i znacząco obniża ryzyko wypalenia zawodowego na początkowym etapie kariery. Jest to inwestycja w stabilność i trwałość kadry.
- Mentoring wsparciem doradców metodycznych i konsultantów. Doradcy metodyczni mogą wykorzystać zasady mentoringu do pracy z nauczycielami nad wdrożeniem nowych metod nauczania (np. oceniania kształtującego, technik cyfrowych). Relacja mentoringowa zastępuje sztywny instruktaż partnerskim rozwojem, którego celami są usprawnienie i innowacja warsztatu pracy. Takie podejście zwiększa zaangażowanie w doskonalenie i promuje kulturę ciągłego uczenia się.
- Mentoring koleżeński dla doświadczonej kadry. Nauczyciele na podobnym poziomie doświadczenia (mianowani i dyplomowani) łączą się, aby wspierać siebie wzajemnie w doskonaleniu warsztatu i wymianie doświadczeń. Jest to możliwe poprzez obserwacje lekcji (zgodne z zasadami kultury feedbacku), wymianę materiałów metodycznych czy wspólną analizę przypadków. Umożliwia to działanie rozwojowe ukierunkowane na siebie i innych w szkole, zapobiega stagnacji i sprzyja twórczej atmosferze w gronie pedagogicznym. Nauczyciele czerpią od siebie, co wzmacnia ich motywację wewnętrzną.
Poza tym mentoring jako narzędzie rozwoju osobistego to coś więcej niż dzielenie się wiedzą. To relacja, która rozwija obie strony – zarówno mentora, jak i mentorowanego.
Mentoring odgrywa więc kluczową rolę w rozwoju osobistym, a także w budowaniu odporności psychicznej. W kontekście odporności psychicznej staje się przestrzenią, w której nauczyciel uczy się adaptacji do trudnych warunków, efektywnego zarządzania stresem oraz budowania pozytywnych przekonań o własnych kompetencjach. Mentor nie tylko pomaga w problemach metodycznych, lecz także wzmacnia zdolność nauczyciela do podnoszenia się po porażkach i utrzymywania zdrowej równowagi psychicznej. Taki holistyczny mentoring bezpośrednio poprawia samopoczucie i sprawia, że nauczyciel staje się odporniejszy na wyzwania szkolnej rzeczywistości.
Podsumowując: mentoring to budowanie relacji, która zmienia szkołę, a relacja oparta na wzajemnym zaufaniu i partnerskim rozwoju jest fundamentem dla szkoły przyszłości. Mentoring pozwala na systematyczne wzmacnianie i rozwój kadry, ponieważ przekuwa indywidualne doświadczenie w zbiorowy zasób wiedzy. To inwestycja, która zwraca się w postaci zwiększonej efektywności pracy, lepszej atmosfery i – co najważniejsze – w podwyższonej jakości edukacji.
Wdrożenie systemowego podejścia do mentoringu jest właściwą drogą, aby w pełni wykorzystać potencjał wzajemnego czerpania wiedzy i doświadczeń.
Potrzebę mentoringu potwierdzają wyniki badań z nauczycielami. Więcej informacji w raportach:
Diagnoza aktualnego stanu doradztwa metodycznego w Polsce
#FunduszeUE
