Nauczycielu, wypłyń!

Książka Uczyć (się) głębiej. Jak to zrobić na lekcji wydana w 2021 r. przez Centrum Edukacji Obywatelskiej to polska edycja Teaching for Deeper Learning: Tools to Engage Students in Meaning Making, której autorami są Jay McTighe i Harvey F. Silver – edukatorzy, korzystający z najnowszych badań w zakresie neurobiologii i neurodydaktyki. Uświadamiają oni, że można uczyć mocniej, głębiej, ciekawiej – czyli lepiej!

Przestrzegają przed uczeniem (się) powierzchniowym – płytkim, które ma na celu wyłącznie sprostanie edukacyjnym wyzwaniom w formie testów i zaliczeń. Nawet jeśli częste powtarzanie treści czy intensywne analizowanie pojedynczych problemów wydają się skutecznymi metodami, jedyny ratunek dla ucznia płynącego z trudem po powierzchni wiedzy to samodzielne nadawanie jej znaczeń. Pełne indywidualnego zaangażowania głębokie nauczanie i uczenie się pomaga nie utknąć na edukacyjnej mieliźnie.

Jego podstawą jest rozwijanie u młodych ludzi „umiejętności myślenia” (thinking skills), takich jak:

  1. tworzenie pojęć i uogólnianie,
  2. robienie notatek i podsumowywanie,
  3. porównywanie,
  4. czytanie służące zrozumieniu,
  5. przewidywanie, stawianie pytań i hipotez,
  6. wizualizacja i tworzenie przedstawień graficznych,
  7. przyjmowanie różnych perspektyw.

Nauczyciele powinni zatem kłaść nacisk na to, by lekcje sprzyjały: kojarzeniu faktów, poszukiwaniu zależności pomiędzy zjawiskami, wysnuwaniu i formułowaniu wniosków, zestawianiu ze sobą różnych problemów, odkrywaniu sensu w trudnych tekstach czy obrazach oraz rozumieniu kontekstu danego przekazu. „Zahaczki”, „jeżeli-to”, „szklana kula”, „dane-wyzwania”, „krąg wspólnoty”, „podchody” – to tylko niektóre z atrakcyjnych metod pogłębiających uczenie się, które zaproponowano publikacji. Brzmi ciekawie?

Autorzy nie ukrywają, że ich celem jest, aby także nauczyciel dobrze bawił się podczas zajęć, poczuł piękno tego, czego naucza, pokazał swą pasję, sposób rozumowania – wypłynął na głębię… W perspektywie całego życia uczniów i wykorzystania przez nich zdobytych w szkole informacji nie liczy się bowiem liczba możliwych do przywołania z pamięci faktów, wzorów, cyfr, ale prawdziwe zgłębienie tematu i osobisty do niego stosunek. Wiedza nie może być „szeroka na kilometr, ale głęboka na milimetr”!

Ostatnia aktualizacja: 3 stycznia 2025

Ośrodek Rozwoju Edukacji realizuje projekty dofinansowane z funduszy europejskich w ramach Programu Operacyjnego Wiedza Edukacja Rozwój oraz Programu Operacyjnego Polska Cyfrowa