Gabriela Olszowska w publikacji O!cena w szkole. Od przepisów do sztuki oceniania. Nieodrobione lekcje krytycznie odnosi się do praktykowanych w szkołach sposobów oceniania osiągnięć uczniów. Zauważa, że bardzo często utrwalone schematy i przyzwyczajenia związane z dokonywaniem oceny są nieracjonalne i niezgodne z obowiązującym prawem. Podaje niemal 100 przykładów niepoprawnych praktyk w tym zakresie!
Przepisy na temat oceniania obowiązujące od 25 lat autorka ocenia jako spójne i sensowne. Problemem jest to, że nauczyciele w większości ich nie znają. Wynika stąd wiele kłopotów, zwłaszcza związanych z formułowaniem wewnątrzszkolnych czy przedmiotowych zasad oceniania, które nie mają potwierdzenia w przepisach wyższego rzędu. Inną kwestię drażliwą stanowi wpływ rodziców na ocenianie ich dzieci…
Olszowska podkreśla, że ocena to „ustalenie, jaki poziom wypełnienia wymagania edukacyjnego uczeń osiągnął”. Trudno ten poziom ocenić, jeśli nie do końca wiadomo, na czym polega wymaganie stawiane uczniowi. Sam uczeń najczęściej też tego nie wie. Sprawiedliwość oceniania zależy więc w dużym stopniu od wiedzy nauczycieli i ich sprawności w prawidłowym konstruowaniu zapisów – nie ma rady: „trzeba myśleć wymaganiami w trakcie oceniania!”.
W publikacji zostaje poddana refleksji tradycyjna 6-stopniowa skala. Autorka analizuje, czy ocena cyfrowa spełnia wymogi zawarte w przepisach. Co taka ocena mówi nauczycielowi, rodzicowi i uczniowi? Czy nie lepsza byłaby ocena opisowa lub kształtująca? A może wystarczy trójstopniowa: dobrze, wystarczy, jeszcze raz?
Wykorzystując doświadczenia nauczyciela z długim stażem, dyrektora szkoły oraz kuratora, Olszowska formułuje cenne wskazówki dla tych, którzy chcą, by ich ocena służyła przede wszystkim rozwojowi uczniów. Ta pełna tabel, zestawień i przydatnych narzędzi książka została wydana w 2023 r. przez Fundację Czerwona Kreska.