Dokładnie 248 lat temu powstała KEN, której pełna nazwa brzmiała „Komisja Nad Edukacją Młodzi Szlacheckiej Dozór Mająca”. Utworzona została na mocy uchwały Sejmu z 14 października 1773 roku. Jej powstanie było częścią reform państwowych, przeprowadzonych przez króla Stanisława Augusta Poniatowskiego. Jednym z głównych powodów do stworzenia KEN była likwidacja zakonu jezuitów przez papieża Klemensa XIV. Komisja Edukacji Narodowej była zrazem pierwszą w Polsce jak i w całej Europie władzą oświatową o charakterze współczesnego ministerstwa oświaty publicznej.
Od początku istnienia KEN jej pracownikami byli wybitni uczeni i artyści, m.in. pisarz Franciszek Bieliński i Julian Ursyn Niemcewicz, oraz uczeni Feliks Oraczewski, Andrzej Gawroński, Dawid Pilchowski, Hieronim Stroynowski oraz Grzegorz Piramowicz. Komisja miała pełną swobodę działań, pomimo że w początkowym okresie opozycja w Sejmie znacznie utrudniała jej prace i ograniczała budżet finansowy.
Eksperci pod wodzą Hugona Kołłątaja opracowali trzystopniowy model szkół podstawowych i średnich. Zostały zorganizowane również szkoły parafialne, które przeznaczone były dla dzieci chłopów i mieszczan. Pośrednim szczeblem były państwowe szkoły powiatowe dla dzieci z rodzin szlacheckich, a najwyższym stopniem nauczania – uniwersytety w Wilnie i Krakowie.
Częścią reformy oświatowej było utworzenie Towarzystwa do Ksiąg Elementarnych, które opracowało podręczniki szkolne zgodne z nowym programem edukacji, często obowiązujące do dziś. Dzięki pracom Komisji języki polski stał się osobnym przedmiotem nauczania, a nauka w języku łacińskim była zakazana.
KEN zawdzięczamy także stworzenie pierwszej polskiej biblioteki publicznej. Sejm wydał zarządzenie przejęcia Biblioteki Załuskich a zarząd nad nią sprawowała Komisja Edukacji Narodowej.
KEN stał się wzorem nauczania dla kolejnych pokoleń. W artykule 74 Karty Nauczyciela zapisano: „W dniu rocznicy utworzenia Komisji Edukacji Narodowej, 14 października każdego roku, obchodzony będzie Dzień Edukacji Narodowej. Dzień ten uznaje się za święto wszystkich pracowników oświaty i jest wolny od zajęć lekcyjnych”.
Z okazji Dnia Edukacji Narodowej życzymy wszystkim Nauczycielom i Pracownikom Oświaty wielu sukcesów zawodowych − aby podejmowany przez Państwa trud był źródłem satysfakcji i społecznego uznania.
