fot. Zespół Szkół Edukacji Technicznej w Łodzi Na mocy art. 68 ust. 7c ustawy z dnia 14 grudnia 2016 r. – Prawo Oświatowe (Dz.U. 2020 poz. 910) dyrektor ma obowiązek współpracować z pracodawcą, czyli firmą, której działalność zbliżona jest do zawodu nauczanego w szkole prowadzącej kształcenie zawodowe. Określonych zostało siedem obszarów, w których współuczestnictwo jest wymagane w szczególności.
Nasuwa się pytanie, czy wspomniane wyżej wymaganie prawne jest dla placówki oświatowej trudne do zrealizowania i czy jest korzystne dla szkoły, czyli przede wszystkim uczniów.
Przeanalizujmy wymagania prawne dotyczące obszarów współpracy:
- Tworzenie klas patronackich
Szkoła prowadząca kształcenie zawodowe powinna zabiegać o to, aby pracodawca nie tylko pomagał w wyposażaniu sal lekcyjnych i pracowni w pomoce dydaktyczne, ale także uczestniczył w konkretnych pracach szkoły np. poprzez udział w posiedzeniach Rady Pedagogicznej, współtworzeniu programu nauczania, organizowaniu praktyk zawodowych lub szkoleń branżowych dla nauczycieli teoretycznych przedmiotów zawodowych.
Nasuwa się więc pytanie: jaką korzyść ma szkoła, która pozwala firmie nie zatrudniającej pracowników pedagogicznych, aby ta daleko ingerowała w działalność edukacyjną szkoły.
Okazuje się, że korzyść dla uczniów jest bardzo duża. Rynek pracy zmienia się bardzo dynamicznie. Uczniowie współpracują ze specjalistami, mają kontakt z nowoczesną technologią, obsługują programy, ale także nabierają zawodowego obycia, a jest to kapitał, którego nauczyciele teoretycznych przedmiotów zawodowych nie zawsze są w stanie przekazać. Młody człowiek, który ma możliwość być zatrudnionym jeszcze podczas nauki szkolnej, jest mocno zmotywowany. Korzyść nie jest jednostronna, bowiem absolwenci klasy patronackiej tworzą zespół pracowników, który chce rozwijać swoje kompetencje w macierzystej firmie.
- Przygotowanie propozycji programu nauczania zawodu
Nauczyciele lub zespół nauczycieli prowadzących kształcenie zawodowe mają obowiązek opracowania programu nauczania, który dyrektor szkoły, po zasięgnięciu opinii Rady Pedagogicznej, dopuszcza do użytku w szkole. Jest to nie lada wyzwanie, które wymaga nie tylko dużego nakładu pracy, ale także dużego doświadczenia.
Dzisiejsza młodzież jest niezwykle wymagająca; chce uczyć się nowych technologii, poznawać urządzenia, sprzęt i oprogramowanie, które obecnie jest wykorzystywane na rynku pracy. Pragną kształcić się pod okiem mistrzów, którzy są dla nich autorytetem.
Fakt, że potencjalny przyszły pracodawca ma wgląd w proces nauki, daje uczniom potwierdzenie, że treści nauczania i umiejętności, które zdobywają w szkole będą tymi, które są poszukiwane na dzisiejszym rynku pracy.
- Realizacja kształcenia zawodowego, w tym praktycznej nauki zawodu
Zgodnie z art. 121a ustawy z dnia 14 grudnia 2016 r. – Prawo Oświatowe (Dz.U. 2020 poz. 910) uczniowie szkoły branżowej I stopnia lub technikum, którzy nie są młodocianymi pracownikami, mogą w okresie nauki odbywać staż (zwany stażem uczniowskim) w rzeczywistych warunkach, czyli u pracodawcy.
Młody człowiek nie tylko doceni fakt, że dostanie comiesięczne wynagrodzenie. Dzięki stażowi uczniowskiemu nauczy się swego rodzaju dopasowywania do lokalnego rynku pracy, sprawdzi i poszerzy swoje kwalifikacje, nawiąże kontakt z potencjalnym, przyszłym pracodawcą, zdobędzie kompetencje zawodowe w rzeczywistych warunkach pracy. Zdobędzie też udokumentowany przebieg realizacji stażu, którym będzie mógł pochwalić się w swoim CV, gdy po ukończeniu nauki, będzie szukał pracy.
Szkoła, która umożliwia uczniowi realizację stażu uczniowskiego ma równie dużo korzyści. Poprzez rozszerzenie oferty edukacyjnej, zwiększają się szanse absolwentów na zatrudnienie, za czym wzrasta prestiż szkoły.
- Wyposażanie warsztatów lub pracowni szkolnych
Zgodnie z rozporządzeniem Ministra Edukacji Narodowej z dnia 16 maja 2019 r. w sprawie podstaw programowych kształcenia w zawodach szkolnictwa branżowego oraz dodatkowych umiejętności zawodowych w zakresie wybranych zawodów szkolnictwa branżowego, jednym z podstawowych wymogów dla szkoły prowadzącej kształcenie zawodowe jest zapewnienie pomieszczenia dydaktycznego wyposażonego w odpowiednie pomoce dydaktyczne. Odpowiednie, czyli takie, które będzie adekwatne dla przyszłej pracy absolwenta szkoły. Przykłady odpowiedniego wyposażenia można znaleźć na stronie ORE, w zakładce wyposażenie pracowni.
Nie sposób przecenić nauki uczniów szkoły zawodowej w odpowiednio wyposażonej pracowni. Dobrym przykładem korzyści wynikających ze współpracy szkoły z pracodawcą, jest Zespół Szkół Edukacji Technicznej im. Marszałka Józefa Piłsudskiego w Łodzi. Pan Włodzimierz Drewnowski, kierownik warsztatów szkolnych wypowiada się w ten sposób:
„Poszukiwaliśmy partnera -firmy, która byłaby zainteresowana współpracą w szerokim tego słowa znaczeniu. Nie było łatwo, ale w końcu się udało. Poprzez łańcuszek ludzi dobrej woli udało się dotrzeć do firmy Galmet. Mimo, ż daleko od Łodzi znajdują się Głubczyce (siedziba firmy) udało się zaprosić do szkoły przedstawiciela Galmetu. Wtedy to pojawił się dyrektor handlowy tej firmy i doszło do rozmów, które określały precyzyjnie ramy współpracy. Przede wszystkim szkolenia – dla nauczycieli i dla uczniów. Od kilku lat praktykujemy tę formę współpracy. W jednym i drugim przypadku to 2 dniowe warsztaty szkoleniowe, gdzie każda grupa producencka omawiana jest w formie wykładu przez inżynierów Galmetu a następnie udajemy się do hal fabrycznych gdzie można prześledzić, jak dane urządzenie jest produkowane. W przypadku nauczycieli warsztaty te są bardziej rozbudowane i szerzej prezentowane są nowe rozwiązania technologiczne wyrobów z grupy Galmet. Omawiane asortymenty dotyczą pomp ciepła, zestawów solarnych, ekologicznych kotłów grzewczych, ogrzewaczy wody czy hybrydowych systemów stosowanych w ogrzewnictwie.
Warto podkreślić, że firma sponsoruje tego typu działania poprzez zapewnienie wyżywienia i noclegu.
Marka firmy Galmet jest znana w szkole. To różnego rodzaju działania, które podejmujemy od lat. Wśród nich należy podkreślić prezentacje na miejscu w szkole prowadzone przez ludzi z Galmetu. Mamy do dyspozycji kolejne numery „Eksperta Ogrzewnictwa” – pisma branżowego wydawanego przez firmę.
W przypadku dużych imprez organizowanych przez szkołę (konkursy, dni otwarte, eventy) gościliśmy ekspozycję umieszczoną na samochodzie ciężarowym, która jest mobilnym centrum wystawowym objeżdżającym wszystkie imprezy wystawiennicze w kraju i zagranicą.
Dzięki firmie Galmet powstała pracownia do kształcenia praktycznego wyposażona w powietrzną pompę ciepła, system solarny, różnego rodzaju wymienniki ciepłą czy przekroje kotłów grzewczych.
Galmet jest również jednym głównych sponsorów wojewódzkiego konkursu ZAWODOWIEC, który promuje szkolnictwo zawodowe i wpisał się na trwałe w kalendarz imprez edukacyjnych Łodzi i województwa.
Współpraca między szkołą a firmą została dostrzeżona i nagrodzona w konkursie organizowanym przez Prezydenta Miasta Łodzi we współpracy z Łódzkim Centrum Doskonalenia Nauczycieli i Kształcenia Praktycznego jako Pracodawcy Kreującego i Wspierającego Edukację.
To dobry przykład i doświadczenie jak wytężoną pracą można wypracować wzorcowy model współpracy.
Jestem głęboko przekonany, że z obopólną korzyścią.”
- Organizacja egzaminu zawodowego
Rolą egzaminu zawodowego jest zweryfikowanie jakości procesu kształcenia. Stanowić też ma przepustkę do sukcesu na rynku pracy. Ranga egzaminu już niedługo mocno wzrośnie, gdyż na podstawie art. 70 ust. 3 ustawy z dnia 20 lipca 2018 r. – Prawo o szkolnictwie wyższym i nauce (Dz.U. 2018 poz. 1668) od 1 stycznia 2022 r. podstawą przyjęcia na studia pierwszego stopnia lub jednolite studia magisterskie mogą być m.in. wyniki egzaminów zawodowych. Oczywiście zasady naboru wybiera uczelnia.
Współpraca szkoły z pracodawcą przy organizowaniu egzaminu daje gwarancję, że uczeń zna współczesne technologie, potrafi korzystać ze sprzętu i oprogramowania, które obecnie używane są na rynku pracy, przestrzega zasad bhp, ale też w przypadku zawodów czysto usługowych, ma tzw. ogładę w pracy zawodowej.
- Doskonalenie nauczycieli kształcenia zawodowego, w tym organizowanie szkoleń branżowych dla nauczycieli
Art. 70c ustawy z dnia 26 stycznia 1983 r. – Karta Nauczyciela (Dz.U. 2019 poz. 2215) wprowadza obowiązkowe szkolenia branżowe dla nauczycieli. Z obowiązku zwolnieni są nauczyciele aktywni zawodowo w zawodach związanych z nauczanym przedmiotem. Cel wydaje się słuszny zważywszy na fakt, że rynek pracy ulega ciągłej ewaluacji. Nauczyciel, który uczy tylko treści podręcznikowych oraz tych, które zdobył podczas nauki na studiach, nie jest autorytetem dla współczesnego ucznia. Dzisiejsza młodzież odbywa praktyki u przedsiębiorców, także zagranicą, często ma rodziców pracujących w tym samym zawodzie. Przed dzisiejszym nauczycielem przedmiotów zawodowych stoi niezwykle trudne zadanie. Jeśli chce być mentorem dla przyszłych zawodowców, musi:
- wciąż poznawać nowe technologie stosowane w przedsiębiorstwach,
- znać urządzenia, sprzęt techniczny,
- uczyć specyfiki pracy w rzeczywistych warunkach,
- nawiązywać kontakty zawodowe z przedsiębiorstwami, by wykorzystać w procesie nauczania,
- rozpoznawać potrzeby i możliwości zatrudnienia po ukończeniu szkoły.
- Realizacja doradztwa zawodowego i promocja szkolnictwa zawodowego
Jak duży wpływ ma odpowiednie doradztwo zawodowe na każdym etapie życia, począwszy od przedszkola, opisane zostało w artykule pt. Realizacja doradztwa zawodowego i promocja szkolnictwa zawodowego.
