Fot. Fotolia.comWe wrześniu 2019 r. rozpoczęliśmy prace nad opracowaniem Modelu funkcjonowania Specjalistycznych Centrów Wspierających Edukację Włączającą (SCWEW). Przez dwa miesiące trwała analiza dostępnych zasobów i działań w obszarze edukacji włączającej. Inspirowaliśmy się dostępną literaturą, wynikami badań, działaniami prowadzonymi przez wiele osób i instytucji. Zostały opracowane ramowe założenia, wynikające z zebranych informacji oraz zadań określonych w dokumentacji projektu.
Do najistotniejszych założeń przyjętych do dalszej pracy należy zaliczyć określenie roli SCWEW jako zespołów specjalistycznych pełniących funkcję wspierającą wobec przedszkoli i szkół ogólnodostępnych oraz pomocniczą w poszukiwaniu rozwiązań merytorycznych i organizacyjnych, umożliwiających tworzenie środowiska włączającego. Podejmowane działania mają mieć charakter konsultacyjny. SCWEW będzie także świadczyć pomoc w zapewnieniu specjalistycznego sprzętu do pracy z uczniami ze specjalnymi potrzebami edukacyjnymi. Punktem wyjścia dla podejmowanych działań będzie zdefiniowanie potrzeb przedszkoli i szkół ogólnodostępnych, a także realizowanie wsparcia w zakresie wynikającym z przeprowadzonej diagnozy.
Kolejnym krokiem do tworzenia Modelu SCWEW było zaproszenie przedstawicieli środowiska edukacyjnego, z którymi planowaliśmy podzielić się wypracowanymi materiałami i których chcieliśmy zaprosić do wspólnej pracy. Pierwsze spotkanie Zespołu konsultacyjnego ds. Modelu funkcjonowania SCWEW odbyło się 28 października 2019 r. w siedzibie Ośrodka Rozwoju Edukacji w Warszawie.
W spotkaniu udział wzięli przedstawiciele wyższych uczelni, kuratoriów oświaty, szkół i placówek specjalnych, szkół ogólnodostępnych, placówek doskonalenia nauczycieli, organów prowadzących szkoły oraz eksperci zespołu projektowego ORE. Zaproszenie do udziału w pracach zespołu przyjęli doświadczeni eksperci w obszarze edukacji włączającej.
Na spotkaniu zaprezentowano ramowe założenia Modelu SCWEW. Następnie w dalszej części spotkania jego uczestnicy dyskutowali o problemach szkół ogólnodostępnych, m.in. o kadrowych brakach specjalistów – psychologów, logopedów, pedagogów, a także niewystarczających kompetencjach miękkich nauczycieli, braku wsparcia w zakresie dydaktyk przedmiotowych, uwzględniających specjalne potrzeby edukacyjne, barierach mentalnych i środowiskowych w akceptacji uczniów z różnymi potrzebami edukacyjnymi. Podkreślano, że szkoły specjalne i szkoły ogólnodostępne powinny funkcjonować na zasadach partnerstwa, jednak to pedagodzy specjalni mają bardzo duży potencjał i możliwości, które należy wykorzystać w tworzących się SCWEW do wspomagania nauczycieli ze szkół ogólnodostępnych.
Uczestnicy zwrócili uwagę na konieczność włączenia jednostek samorządu terytorialnego (JST) w opracowanie Modelu SCWEW, co wynika z odpowiedzialności za realizację zadań oświatowych. Ponadto zaprezentowane zostały prowadzone już działania w zakresie wsparcia szkół ogólnodostępnych przez szkoły i placówki specjalne. Przedstawiciele placówek wspierających szkoły podkreślili, że w swojej ofercie posiadają szkolenia, prowadzą doradztwo i służą wsparciem w obszarze edukacji włączającej.
Na zakończenie dyskusji uczestnicy spotkania doszli do wniosku, że SCWEW nie może rozwiązywać problemów za szkołę ogólnodostępną, gdyż jego rola powinna być konsultacyjna, wspomagająca. Zadaniem SCWEW będzie towarzyszenie szkole w budowaniu klimatu edukacji włączającej, wsparcia nauczycieli w planowaniu i realizacji zadań w grupach uczniów o zróżnicowanych potrzebach. Działania będą miały charakter procesu, obejmującego rozpoznanie potrzeb, przygotowanie wsparcia, jego realizację, przeprowadzenie ewaluacji podjętych działań i określenie dalszej współpracy. Powołanie i działalność SCWEW to zdaniem uczestników spotkania dobre rozwiązanie, które będzie wsparciem dla nauczycieli szkół ogólnodostępnych, pomoże w kształtowaniu świadomości inkluzyjnej, budowaniu kultury edukacji włączającej.
Uczestnicy spotkania przyjęli zaproszenie na kolejne, które będzie poświęcone dyskusji nad szczegółowymi zadaniami, organizacją i finansowaniem SCWEW.
