21 listopada 2018 r. po raz trzeci w gronie ekspertów, praktyków i osób związanych zawodowo z edukacją dorosłych odbyło się w Warszawie III Forum Edukacji Dorosłych. Jego organizatorem była Fundacja Rozwoju Systemu Edukacji (FRSE) i działające w jej ramach Krajowe Biuro EPALE – Elektroniczna platforma na rzecz uczenia się osób dorosłych.
Wydarzenie objęte zostało patronatem merytorycznym Ministra Edukacji Narodowej.
Forum miało ukazać edukację dorosłych jako proces i uświadomić rolę analizy wszystkich jego etapów – począwszy od motywowania dorosłego do podjęcia aktywności edukacyjnej, przez badanie jego potrzeb, aż po efektywne zaprojektowanie szkolenia oraz wymianę doświadczeń teoretyków i praktyków działających na rzecz szeroko pojętej edukacji dorosłych. Rozmawiano o sposobach ewaluacji i wykorzystywaniu jej wyników, o promowaniu działań edukacyjnych oraz budowaniu dobrych, wartościowych relacji z osobą uczącą się w różnych środowiskach, np. na uniwersytecie ludowym, w społeczności lokalnej czy w miejscu pracy.
Wystąpienie otwierające Forum wygłosiła Izabela Laskowska, dyrektor Biura Kształcenia Zawodowego i Edukacji Dorosłych FRSE. Podkreśliła, jak ważne jest opracowanie solidnego wsparcia dla osób o niskim poziomie edukacji. Mówiła też o roli elektronicznej platformy EPALE jako formy wirtualnego spotkania się wszystkich, którym zależy na jak najwyższym poziomie edukacji dorosłych.
Po tym krótkim wprowadzeniu ambasadorka EPALE – i jednocześnie trenerka, coach, autorka licznych tekstów i analiz dotyczących tematyki rynku pracy – Monika Dawid-Sawicka poprowadziła rozmowę podczas panelu „Kiedy nauka spotyka się z praktyką”. Udział w dyskusji wzięli: dr hab. Hanna Solarczyk-Szwec – prof. Uniwersytetu Mikołaja Kopernika, andragog, prezes Akademickiego Towarzystwa Andragogicznego oraz Marcin Olkowicz – trener, konsultant ds. rozwoju, edukator, praktyk, przedstawiciel Stowarzyszenia Komunikacji Marketingowej SAR.
Podczas panelu próbowano znaleźć zależność miedzy działaniem praktyka i teoretyka w nauczaniu dorosłych, a także odpowiedzieć m.in. na pytania:
- Czy nauka i praktyka to dwa różne światy?
- Jaką rolę pełni teoria w praktyce, a jaką praktyka w teorii?
- Dlaczego tak mało wiemy o andragogice?
- Co jest wspólne i ważne dla środowiska praktyków i teoretyków?
Dyskutanci zgodnie stwierdzili, że nauka bez praktyki w świecie dorosłych nie mogłaby istnieć, podkreślali ich zależność. W edukacji dorosłych naturalne są ciągłe zmiany, które mogą zajść nawet po bardzo długim czasie. Istotne jest więc czerpanie z doświadczeń, dążenie do pogłębiania wiedzy, szerokie rozumienie procesu uczenia się, praca nad motywacją do uczenia się dorosłych, wzajemny szacunek.
Po fascynującej dyskusji teoretyka i praktyka przyszedł czas na wręczenie nagród w Konkursie EPALE „Kulisy pracy trenera”. Dyrektor Izabela Laskowska w ramach wprowadzenia przedstawiła edukację dorosłych z perspektywy FRSE, natomiast trener i ambasador EPALE Rafał Żak krótko opowiedział o doświadczeniach pracy trenera. Uczestnicy konkursu mieli za zadanie wskazać najtrudniejszą sytuację, z jaką musieli się zmierzyć podczas pracy w EPALE, przedstawić w ciekawy sposób osobiste doświadczenia. Spośród dziesięciu nadesłanych prac jury konkursu wyróżniło pięć, z których najlepiej została oceniona praca Marii Lorenc.
Kolejnym punktem programu Forum było wystąpienie prof. Jacka Wasilewskiego, językoznawcy, znawcy mediów, który w dość humorystyczny sposób wygłosił wykład „O wystąpieniach publicznych”. Prof. Wasilewski zaznaczył, że aby rozmowa od początku była dobra, należy zadać sobie trzy pytania ustawiające przekaz: po pierwsze – do kogo mówimy, po drugie – po co mówimy, po trzecie – co chcemy powiedzieć. W rozmowie jesteśmy partnerami, dzielimy się ze sobą, znajdujemy naszą wspólną cechę. Ciekawym punktem wystąpienia było przedstawienie „modelu czterech uszu”, czyli tzw. modelu kwadratu komunikacyjnego Schulza von Thuna. Zakłada on, że każda wiadomość ma cztery płaszczyzny, których istota nie jest identyczna dla rozmówców:
- prezentacja, czyli płaszczyzna rzeczowa – co chcę zakomunikować?
- treść, czyli ujawnianie siebie – co mówię o sobie?
- płaszczyzna relacji – jak traktuję mojego rozmówcę, jak nawiązuję kontakt z rozmówcą?
- płaszczyzna apelu – do czego chcemy nakłonić rozmówcę?
To od odbiorcy zależy, jak zrozumie znaczenie rozmowy, a nie od użytych w niej słów. Zrozumieć znaczy zobaczyć różnice.
Uczestnicy Forum mogli uczestniczyć w licznych warsztatach tematycznych, dotyczących: motywacji w aktywności edukacyjnej dorosłych, nowych metod pracy edukatorów, ewaluacji usług rozwojowych pracowników, analizy potrzeb edukacyjnych, nowych technologii w edukacji, promocji działań edukacyjnych, projektowania działań edukacyjnych, kreatywności w pracy trenera czy budowania relacji z uczącym się (panel dyskusyjny). Ponad 20 prelegentów dzieliło się swoją wiedzą i doświadczeniem podczas dyskusji, prelekcji, przedstawiania nowych metod oraz narzędzi szkoleniowych.
W przerwach między prelekcjami można było poszerzyć wiedzę na specjalnie przygotowanych stoiskach edukacyjnych i informacyjnych, skorzystać z konsultacji, porad, pozyskać informacje na temat oferty programów Erasmus+ i Europass oraz elektronicznej platformy na rzecz uczenia się dorosłych EPALE.
Zdjęcia pochodzą ze strony Fundacja Rozwoju Systemu Edukacji, foto Krzysztof Kuczyk.
