5 grudnia – Międzynarodowy Dzień Gleb
Każdego roku 5 grudnia obchodzimy Międzynarodowy Dzień Gleb. Został on ustanowiony przez Organizację Narodów Zjednoczonych w 2013 roku, aby podkreślić fundamentalne znaczenie gleby dla życia na Ziemi. Choć na glebę zazwyczaj nie zwracamy uwagi, jest ona jednym z najcenniejszych zasobów naturalnych: daje nam żywność, oczyszcza wodę, reguluje klimat i stanowi środowisko życia dla milionów organizmów.
Dlaczego to ważne?
- Gleba jest zasobem nieodnawialnym – jej degradacja może nastąpić szybko, ale odbudowa trwa setki lat.
- Aż 25% organizmów żyjących na Ziemi znajduje się w glebie.
- W jednym gramie gleby może żyć nawet 5000 gatunków bakterii.
- Gleby magazynują około 10% dwutlenku węgla, więc odgrywają kluczową rolę w regulacji klimatu.
- Utworzenie 1 centymetra warstwy gleby zajmuje od 200 do 500 lat.
W obliczu zmian klimatycznych, urbanizacji i intensywnej gospodarki rolnej gleby są coraz bardziej narażone na erozję i zanieczyszczenia. Dlatego edukacja w tym zakresie jest niezbędna.
Międzynarodowy Dzień Gleb został zainicjowany przez FAO (ang. Food and Agriculture Organization). Jego celem jest zwiększenie świadomości społecznej na temat zagrożeń związanych z degradacją gleb oraz promowanie działań na rzecz ich ochrony i zrównoważonego użytkowania. Rok 2015 ogłoszono Międzynarodowym Rokiem Gleb, a lata 2015–2024 nazwano Dekadą Gleb – to dowód, jak ważny jest ten temat dla przyszłości naszej planety.
Z okazji Międzynarodowego Dnia Gleb zachęcamy do wykorzystania dwóch scenariuszy lekcji „Z geografią przez świat” autorstwa Magdaleny Jankun, opracowanych do „Programu nauczania geografii dla III etapu edukacyjnego”:
Jakie korzyści odnosi uczeń?
- Odkrywanie tajemnic gleby – poznanie jej znaczenia i wpływu człowieka na środowisko.
- Nauka interdyscyplinarna – łączenie wiedzy z różnych dziedzin rozwija kreatywność.
- Kształtowanie wrażliwości ekologicznej – odpowiedzialne wybory i krytyczne myślenie.
- Siła współpracy i kreatywności – praca zespołowa, komunikacja, zarządzanie informacją.
- Doświadczenie sprawczości – poczucie wpływu na otaczający świat i motywacja do działania.
Realizacja scenariuszy z okazji Międzynarodowego Dnia Gleb sprawia, że edukacja staje się inspiracją do zmiany – lekcją życia, która uczy wartości i odpowiedzialnych postaw.
