Szkoła jako przestrzeń dla rozwoju kultury demokratycznej – wiedza o społeczeństwie vs edukacja obywatelska

Od 1 września 2025 r. do szkół zostaje wprowadzona gruntowna zmiana w zakresie realizacji edukacji obywatelskiej. Nowelizacja Rozporządzenia Ministra Edukacji z dnia 6 marca 2025 r. zmieniającego rozporządzenie w sprawie podstawy programowej kształcenia ogólnego dla liceum ogólnokształcącego, technikum oraz branżowej szkoły II stopnia przewiduje wdrożenie nowego przedmiotu edukacja obywatelska w szkołach ponadpodstawowych. Reforma ta stanowi odpowiedź na pogłębiające się wyzwania społeczno-polityczne, takie jak spadek frekwencji wyborczej, niski poziom zaangażowania obywatelskiego młodych ludzi oraz rosnąca podatność na dezinformację.

Nowy przedmiot ma realnie przyczyniać się do budowania społeczeństwa obywatelskiego opartego na pluralizmie, poszanowaniu różnorodności oraz na dialogu i współpracy między obywatelami. Poza tym umożliwia zdobywanie umiejętności artykułowania interesów własnych i grupowych, rozwija krytyczne myślenie, wspiera tolerancję oraz ochronę praw człowieka, a także przygotowuje do aktywnego uczestniczenia w życiu publicznym. Celem edukacji obywatelskiej jest nie tylko pogłębienie wiedzy na temat zasad funkcjonowania państwa demokratycznego oraz praw i obowiązków obywateli, lecz także kształtowanie postaw i umiejętności niezbędnych do obywatelskiego zaangażowania. Reforma ma również na celu praktyczne przygotowanie młodzieży do podejmowania odpowiedzialnych działań w społeczeństwie, rozwijanie postaw otwartości i empatii, a ponadto stymulowanie zachowań demokratycznych w codziennym życiu.

W realizacji tej wizji kluczowym wsparciem mogą być materiały do wiedzy o społeczeństwie zamieszczone na Zintegrowanej Platformie Edukacyjnej. Materiały te zawierają bogaty zestaw metod i narzędzi dydaktycznych, które mogą być stosowane na zajęciach z edukacji obywatelskiej. Wśród nich znajdują się m.in. scenariusze interdyscyplinarnych projektów edukacyjnych, np. autorstwa Bernadetty Czerkawskiej i Indiry Lachowicz pt. „Państwo to ja” czy państwo to my?, który skłania uczniów do refleksji nad zakresem odpowiedzialności obywatela wobec wspólnoty i funkcjonowania demokracji. Zachęcamy do zapoznania się z tymi materiałami.

Załączniki:

Ostatnia aktualizacja: 2 września 2025

Ośrodek Rozwoju Edukacji realizuje projekty dofinansowane z funduszy europejskich w ramach Programu Operacyjnego Wiedza Edukacja Rozwój oraz Programu Operacyjnego Polska Cyfrowa