Pierwsza polska konstytucja została uchwalona 3 maja 1791 r. przez Sejm Wielki, którego celem było wprowadzenie reform w chylącym się ku upadkowi państwie. Autorami jej tekstu byli: król Stanisław August Poniatowski, Ignacy Potocki oraz Hugo Kołłątaj. Jako Ustawa Rządowa regulowała ona prawa i obowiązki Polaków. Wprowadzała trójpodział władzy na ustawodawczą, wykonawczą i sądowniczą.
Dla Polaków konstytucja stała się ostatnim wyrazem umiłowania wolności narodowej przed 123-letnim okresem niewoli, który niebawem nastąpił. W Europie była pierwszą tego typu ustawą określającą kształt państwa – i zaledwie drugą na świecie po amerykańskiej.
Data uchwalenia Konstytucji bardzo szybko została przyjęta jako pierwsze polskie święto narodowe, dając okazje do patriotycznych spotkań i manifestacji. W czasach rozbiorów przypominała o utraconej suwerenności i konieczności jej odzyskania. W okresie PRL 3 maja traktowano jako zwykły dzień roboczy. Komuniści niechętnie odnosili się do świętowania rocznicy, a w 1951 r. oficjalnie tego zabronili, ale mimo represji towarzyszyły jej nieoficjalne obchody organizowane przez opozycjonistów.
Polecamy materiały edukacyjne dotyczące Konstytucji 3 maja i obchodów rocznicy jej uchwalenia:
