Edukacja obywatelska – dlaczego?
Minister Edukacji Narodowej Barbara Nowacka podpisała 6 marca br. projekt rozporządzenia w sprawie podstawy programowej przedmiotu edukacja obywatelska, które zostało opublikowane w „Dzienniku Ustaw” w dniu 26 marca 2025 roku.
Edukacja obywatelska, czyli co?
Nowy przedmiot ma kształtować świadomych, zaangażowanych obywateli poprzez budowanie w młodych ludziach poczucia więzi z państwem i społeczeństwem. Uczniowie poznają mechanizmy funkcjonowania systemu politycznego i społecznego Polski, ale także nauczą się praktycznych umiejętności – jak działa samorząd, czym jest debata publiczna czy jak skutecznie bronić swoich praw. W realizowanym w szkołach programie jest miejsce na zdrowy krytycyzm, szacunek dla różnych poglądów, poszanowanie prawa, a także rozwijanie umiejętności współpracy i zaangażowania społecznego. Celem podejmowanych przez nauczycieli działań jest wzbudzenie w uczniach poczucia sprawczości, czyli przekonanie, że każdy może mieć wpływ na rzeczywistość. Zmiana w nauczaniu wpisuje się w szerszą wizję edukacji, w której wiedza idzie w parze z kompetencjami potrzebnymi do świadomego uczestnictwa w życiu publicznym.
Nauczyciele, realizując treści zapisane w podstawie programowej edukacji obywatelskiej, przygotują młodych ludzi do świadomego i odpowiedzialnego uczestnictwa obywatelskiego w społeczeństwie demokratycznym. Uczniowie, aktywnie uczestnicząc w zajęciach realizowanych metodą projektu czy też prowadząc projekty badawcze, nauczą się diagnozować problemy i potrzeby społeczności szkolnej i lokalnej, proponować konstruktywne rozwiązania i podejmować działania w omawianej sprawie.
Podczas lekcji edukacji obywatelskiej uczniowie poznają także historię Polski po 1945 roku. Dowiedzą się, że patriotyzm w XXI wieku to nie tylko historia i symbole – to także otwartość na innych, szacunek dla różnorodności, empatia i solidarność.
Edukacja obywatelska wdroży uczniów w szereg wskazanych w podstawie programowej działań obywatelskich, takich jak uczestnictwo w debacie, konsultacjach społecznych, projektach obywatelskich, spotkaniach z przedstawicielami władzy publicznej, obchodach rocznicowych i zbiórkach publicznych czy działaniach wolontariackich.
Materiały źródłowe dotyczące edukacji obywatelskiej
Szerzej o formach i sposobach realizacji podstawy programowej edukacji obywatelskiej czy też ocenianiu można przeczytać w „Komentarzu metodycznym do podstawy programowej przedmiotu”, autorstwa: Urszuli Małek, Olgi Napiontek, Kamila Paździora, Anny Rabiegi, Olgi Wasilewskiej, Jędrzeja Witkowskiego, Łukasza Zamęckiego, Marcina Zaremby, który jest zamieszczony na Zintegrowanej Platformie Edukacyjnej Ministerstwa Edukacji Narodowej. Zachęcamy do zapoznania się z tym bogatym materiałem, niezbędnym w pracy nauczyciela.
Link do pobrania materiału:
Link do podstawy programowej edukacji obywatelskiej:
Szkolenia dla nauczycieli organizowane przez Ośrodek Rozwoju Edukacji
Ośrodek Rozwoju Edukacji zamierza aktywnie wesprzeć doradców metodycznych, nauczycieli konsultantów oraz nauczycieli, którzy będą uczyć edukacji obywatelskiej, organizując:
- webinarium „Edukacja obywatelska od podstawy programowej do oceniania uczniów”, które będzie zrealizowane w formie trzech spotkań online, każde po 4 godziny dydaktyczne, od 28 kwietnia do 16 maja 2025 roku;
- konferencję „Jak skutecznie wprowadzić edukację obywatelską do szkół?” w Ośrodku Rozwoju Edukacji w Warszawie, Aleje Ujazdowskie 28, w dniu 5 czerwca 2025 roku.
- szkolenie stacjonarne „Metody i techniki pracy z uczniem na lekcjach edukacji obywatelskiej” w Centrum Szkoleniowym Ośrodka Rozwoju Edukacji w Sulejówku, od 4 września do 6 września 2025 roku.
Podczas szkoleń uczestnicy nabędą wiedzę i umiejętności, którą wykorzystają w planowaniu i prowadzeniu lekcji angażujących uczniów do podejmowania działań.
Informacje o naborze na szkolenia będą sukcesywnie ukazywały się na stronie Ośrodka Rozwoju Edukacji co najmniej z dwutygodniowym wyprzedzeniem przed rozpoczęciem danej formy doskonalenia.
