1. Śląsk – historia, kultura, język
W dniach 13–14 i 25–26 listopada oraz 6–7 i 11–12 grudnia odbyły się w cztery edycje szkolenia „Śląsk – historia, kultura, język. Przygotowanie i upowszechnianie materiałów metodycznych dla nauczycieli w zakresie edukacji regionalnej, kultury i literatury śląskiej, pomocy dydaktycznych oraz tłumaczeń literatury”.
Był to dla nas wszystkich czas intensywnych i – jak miało się później okazać – niezwykle owocnych wspólnych prac. Zwiedziliśmy Katowice, dzielnicę Nikiszowiec i Koszęcin. Historię i tradycje Górnego Śląska uprzystępniali nam znawcy tego zagadnienia, tacy jak mgr Anna Morajko-Fornal, dr Krystian Węgrzynek i prof. Aldona Skudrzyk. Centralnym punktem szkolenia był spektakl Mianujom mie Hanka w wykonaniu Grażyny Bułki, aktorki Teatru Korez. Unaocznił on, w formie sztuki, najważniejsze problemy historyczne, społeczne i egzystencjalne Ślązaków.
W trakcie szkolenia zwiedziliśmy również Muzeum Śląskie, Muzeum Historii Katowic i dzielnicy Nikiszowiec oraz Zespół Pałacowo-Parkowy w Koszęcinie, gdzie usłyszeliśmy historię Zespołu Pieśni i Tańca „Śląsk” im. Stanisława Hadyny w Koszęcinie. Mieliśmy okazję poznać znaczenia kryjące się za elementami strojów regionalnych, a nawet nauczyć się podstawowych kroków śląskiego tańca ludowego.
2. Jak realizować lekcje edukacji regionalnej z wykorzystaniem questów
Swoistym uzupełnieniem szkolenia były, zaplanowane na 18 i 21 grudnia, dwie edycje webinarium „Jak realizować lekcje edukacji regionalnej z wykorzystaniem questów”. W tym przypadku celem, jaki wyznaczył sobie Wydział Kształcenia Ogólnego i Kompetencji Cyfrowych, było wdrożenie nauczycieli wszystkich przedmiotów, ze szczególnym uwzględnieniem języka polskiego i historii, w nowoczesne narzędzie dydaktyczne, którym są questy.
Dwoje profesjonalnych przewodników – Krzysztof Florys i Anna Jarzębska – przedstawiło koncepcję zapoznawania uczniów z wiedzą o regionie, historii, kulturze i języku z wykorzystaniem multimedialnego zwiedzania miejsc oraz rozwiązywania zagadek terenowych i misji (stąd nazwa quest, tłumaczona jako „wyprawa odkrywców”), co pozwala na zdobywanie wiedzy i kształcenie w formie innej niż pamięciowe przyswajanie informacji.
W ramach webinarium uczestnicy mieli również możliwość zapisania się na indywidualne konsultacje, podczas których mogli zadać prowadzącym szkolenie bardziej szczegółowe pytania dotyczące wykorzystania questów na lekcjach w szkole, jak również skonfrontować nabytą wiedzę z własnym doświadczeniem dydaktycznym.
3. Ewaluacja szkoleń
Zarówno cztery edycje szkolenia „Śląsk – historia, kultura, język…”, jak i webinarium „Jak realizować lekcje edukacji regionalnej z wykorzystaniem questów” spotkały się z jednoznacznie pozytywną oceną uczestników. W ankietach ewaluacyjnych wyrazili oni aprobatę dla samej koncepcji, jak również sposobu prowadzenia szkoleń. Możemy stwierdzić, że wyznaczone przez nas cele zostały osiągnięte.
Szkolenie „Śląsk – historia, kultura, język…” pozwoliło nam dogłębnie i wieloaspektowo zrozumieć tradycyjne zwyczaje Górnego Śląska, Śląska Cieszyńskiego oraz Opolszczyzny. Pomogły nam w tym zajmujące wykłady, warsztaty dydaktyczne, etnograficzne i taneczne, zwiedzanie zabytkowych wnętrz, oglądanie wystaw i filmów dokumentujących dzieje Śląska, strojów regionalnych i przedmiotów codziennego użytku. Dzięki temu uczestnicy mogli poznać związki, które zachodzą pomiędzy codziennymi zwyczajami mieszkańców Śląska a sferą uniwersalnych, ogólnoludzkich wartości.
Jeśli chodzi o webinarium „Jak realizować lekcje edukacji regionalnej z wykorzystaniem questów”, doceniono szczegółowość omówienia questów jako pożytecznego i interesującego (zarówno dla nauczycieli, jak i uczniów) uzupełnienia standardowej edukacji regionalnej. Narzędzie to okazało się, zdaniem uczestników szkolenia, wielowymiarowe, a przy tym łączące rozmaite obszary wiedzy oraz twórczej aktywności. Questy mogą jednocześnie otwierać nauczycieli na korzystanie z nowoczesnych technologii w codziennej praktyce szkolnej.
Sukces obu przedsięwzięć potwierdza, że edukacja regionalna odgrywa kluczową rolę w kształtowaniu tożsamości i samoświadomości młodego człowieka.
