Ośrodek Rozwoju Edukacji

Przepisy prawa zobowiązały wszystkie typy szkół i przedszkoli publicznych i niepublicznych, do opracowania i wprowadzenia Standardów Ochrony Małoletnich, które mają chronić dzieci przebywające w placówkach przed krzywdzeniem, przemocą, wykorzystywaniem czy zaniedbaniem najpóźniej 15 sierpnia 2024 r.

Przedstawiciele Ośrodka Rozwoju Edukacji uczestniczyli w pracach nad opracowaniem Wytycznych do Standardów Ochrony Małoletnich, które powstały, aby wesprzeć szkoły i placówki oświatowe w opracowaniu takiego dokumentu.

Wprowadzenie Standardów Ochrony Małoletnich oznacza, że placówka:

1. Ustanowiła i wprowadziła w życie Politykę ochrony dzieci przed krzywdzeniem.
2. Monitoruje, edukuje i angażuje swoich pracowników w celu zapobiegania krzywdzeniu dzieci.
3. Wprowadziła procedury zgłaszania podejrzenia oraz podejmowania interwencji w sytuacji zagrożenia bezpieczeństwa dziecka.
4. Monitoruje i okresowo weryfikuje zgodność prowadzonych działań z przyjętymi standardami ochrony dzieci.

Na podstawie doświadczeń organizacji i instytucji, które przeszły już przez ten proces, poniżej kilka praktycznych podpowiedzi jak zrealizować to zadanie:

1. Powołaj grupę roboczą, która w miarę możliwości składać się będzie z pracowników pełniących różne funkcje w placówce tak, by spojrzeć na kwestie ochrony dzieci z różnych perspektyw. Warto w te prace zaangażować też rodziców jak i same dzieci. Zadaniem grupy jest opracowanie standardów dostosowanych do potrzeb Twojej placówki, przy uwzględnieniu jej specyfiki.
2. Dokonaj oceny sytuacji, aby sprawdzić, które z wymaganych ustawą elementów standardów placówka już posiada, a które wymagają uzupełnienia.
3. Przeprowadź ocenę obszarów ryzyka, czyli przyjrzyj się wszystkim działaniom, jakie podejmuje Twoja placówka, które mogą wiązać się z jakimś zagrożeniem dla bezpieczeństwa i dobrostanu dzieci. Zastanów się, co można zrobić, żeby te zagrożenia zminimalizować. Pamiętaj, że nowe przepisy określają pewne minimum, Ty możesz zakresem standardów objąć także inne obszary.
4. Przeanalizuj w szczególności następujące aspekty Twojej działalności, zadając sobie pytania m.in. o to, jak ten obszar wygląda obecnie, czy były jakieś trudne sytuacje w przeszłości, czy wiąże się z jakimiś ryzykami, jak powinny wyglądać docelowo:
   1. rekrutacja i przeszkolenie pracowników,
   2. relacje personel-dziecko,
   3. relacje dziecko-dziecko,
   4. procedury interwencji na wypadek: podejrzenia krzywdzenia przez członka personelu, podejrzenie krzywdzenia w domu, podejrzenie krzywdzenia rówieśniczego,
   5. bezpieczeństwo dzieci online,
   6. ochrona wizerunku i danych osobowych dziecka,
   7. możliwość udzielenia pomocy dziecku w placówce, jak i we współpracy z podmiotami zewnętrznymi,
   8. sytuacja dzieci z niepełnosprawnościami.
5. Pomysły zapisów zamieść w jednym dokumencie, może mieć nazwę Standardy Ochrony Dzieci; Standardy Ochrony Małoletnich lub Polityka Ochrony Dzieci.
6. Skonsultuj zapisy szeroko w zespole swoich pracowników i współpracowników, a także z rodzicami i dziećmi.
7. Wyznacz osoby odpowiedzialne za poszczególne obszary.
8. Zastanów się nad sposobami jak najszerszego upowszechnienia standardów, w tym wśród dzieci i ich rodziców.
9. Przeszkol personel, rodziców i dzieci.
10. Rozważ metody i częstotliwość monitorowania skuteczności przyjętych standardów i dokonywania potrzebnych zmian.

Na stronie Zespołu do Spraw Ochrony Małoletnich Ministerstwa Sprawiedliwości można znaleźć więcej informacji o wytycznych i wskazówek.

Wiele przydatnych materiałów (webinary, broszury, podręczniki wdrażania standardów, narzędzia do oceny ryzyka i autoewaluacji) udostępniają także organizacje pozarządowe, m.in. Fundacja Dajemy Dzieciom Siłę

Podstawa prawna:

Ustawa z dnia 28 lipca 2023 r. o zmianie ustawy Kodeks rodzinny i opiekuńczy oraz niektórych innych ustaw (Dz.U. z 2023 r. poz. 1606)

Ustawy z dnia 13 maja 2016 r.  o przeciwdziałaniu zagrożeniom przestępczością na tle seksualnym i ochronie małoletnich (Dz.U. z 2024 r. poz. 560)