Ministerstwo Zdrowia w 2004 r. ustanowiło 23 lutego Ogólnopolskim Dniem Walki z Depresją, aby zwrócić uwagę na temat depresji oraz potrzebę upowszechniania wiedzy w zakresie jej objawów i zachęcanie do podejmowania leczenia.
Depresja jest zaburzeniem nastroju (zgodnie z obowiązującą Międzynarodową Klasyfikacją Chorób ICD-11). Charakteryzuje się przede wszystkim długotrwałym obniżeniem nastroju. U dzieci i nastolatków może przejawiać się także drażliwością (tzw. dysforią), nasileniem zachowań agresywnych, destrukcyjnych, autodestrukcyjnych (np. samookaleczania) i buntowniczych. Obok zaburzeń nastroju u takich uczniów rozpoznać np. zaburzenia zachowania lub nadpobudliwość psychoruchową.
Obecność problemów psychicznych, szczególnie u adolescentów, jeszcze przed pojawieniem się pandemii potwierdzało prowadzone przez Instytut Psychiatrii i Neurologii KOMPLEKSOWE BADANIE STANU ZDROWIA PSYCHICZNEGO SPOŁECZEŃSTWA I JEGO UWARUNKOWAŃ (EZOP II). Prezentowane w połowie listopada 2021 r. wyniki dotyczące dzieci i młodzieży, szczególnie w zakresie zaburzeń depresyjnych, nie zróżnicowały występowania zachorowalności ze względu na płeć. Zaobserwowano nasilenie objawów zaburzeń depresyjnych wraz z wiekiem, szczególnie u badanych mających 16-17-lat. Według autorów badania, uchwyciło ono znacznie więcej dzieci i młodzieży z diagnozami psychiatrycznymi niż system opieki finansowany przez NFZ. Rekomendacje dotyczą m.in. lepszej współpracy pomiędzy placówkami oświatowymi a instytucjami świadczącymi pomoc psychologiczną.
Raporty opisujące dobrostan uczniów podczas trwającej pandemii wskazywały często na jego pogarszanie się – np. Raport z badań ilościowych prowadzonych przez Fundację Dajemy Dzieciom Siłę „Negatywne doświadczenia młodzieży w trakcie pandemii”. Prawie jedna trzecia uczestników badania (30,8%) uznała, że w monitorowanym okresie ich samopoczucie uległo pogorszeniu, u co piątej osoby (18%) samopoczucie poprawiło się, zaś prawie połowa badanych (47,6%) nie odnotowała w tym czasie zmiany.
Obok wsparcia, młodzi ludzie potrzebują akceptacji i znalezienia zrozumienia dla trudności, z jakimi się mierzą. Stygmatyzacja osób cierpiących na zaburzenia psychiczne, w tym depresję, nadal stanowi barierę uniemożliwiającą wielu osobom szukanie pomocy. Rozmawianie otwarcie o chorobie, jaką jest depresja może pomagać przełamać tabu i w efekcie zachęcić większą liczbę osób do szukania pomocy.
Zachęcamy do zapoznania się ze skierowanym do nastolatków poradnikiem „Z Psychiatrią na TY”, realizowanym w ramach porozumienia naukowego zawartego pomiędzy Rzecznikiem Praw Pacjenta a Uniwersytetem Jagiellońskim w Krakowie. Zawiera on ponad 300 odpowiedzi na pytania zadawane przez pacjentów oddziałów psychiatrycznych z zakresu m.in. leczenia, organizacji opieki czy etiologii zaburzeń psychicznych.
Polecamy także materiały informacyjne zamieszczone na stronach internetowych kampanii społecznych oraz instytucji prowadzących poradnictwo w zakresie zagadnienia depresji:
- twarzedepresji.pl
- forumprzeciwdepresji.pl
- stopdepresji.pl
- zobaczznikam.pl
- zobaczjestem.pl
- sposobynadepresje.pl
Zachęcamy do korzystania z numery telefonów, pod którymi można uzyskać wsparcie i pomoc – Porady telefoniczne
Załączamy dostępne publikacje ORE z zakresu zdrowia psychicznego dzieci i młodzieży.