Ośrodek Rozwoju Edukacji

Ignacy Jan Paderewski urodził się 18 listopada 1860 r. na Podolu. W latach 1872−1878 zdobył wykształcenie w warszawskim Instytucie Muzycznym. W latach ’80 kontynuował naukę w Niemczech i w Austrii, a następnie wyjechał do Francji, gdzie zaczął występować na dużych scenach odnosząc kolejne sukcesy. Po występach w Paryżu i Londynie, odbył w latach 1891−1892 tourne po Stanach Zjednoczonych, które zakończyło się wielkim sukcesem i zamieszkaniem kompozytora w USA na stałe. Na przełomie wieków przeniósł się jednak do Szwajcarii.

Wychował się w rodzinie patriotycznej i nie przestawał się interesować sprawami kraju. Już jako majętny i dojrzały człowiek ufundował pomnik grunwaldzki, który w 1910 r. odsłonięto w Krakowie, a po wybuchu Wielkiej Wojny zaangażował się w pomoc polskim ofiarom konfliktu. W 1915 r. wyjechał do USA, gdzie koncertował i agitował na rzecz niepodległości Polski. Stany Zjednoczone ogarnęła wówczas „moda na Paderewskiego” (paddymania), która znakomicie wykorzystana przez wirtuoza stała się zarazem modą na Polskę. Podczas swoich koncertów prezentował przed publicznością sprawę polską, dzięki czemu dla elity amerykańskiej szybko stała się ona istotnym problemem międzynarodowym. Wkrótce zbliżył się do najwyższych kręgów amerykańskiej władzy i w styczniu 1917 r. przekazał prezydentowi Thomasowi W. Wilsonowi memoriał nt. sprawy polskiej, pod którego wpływem problem polski pojawił się w słynnych 14. punktach Wilsona. W sierpniu 1917 r. został mianowany przedstawicielem Komitetu Narodowego Polskiego w USA, a w grudniu 1918 r. wrócił do kraju. Jego pojawienie się w Poznaniu stało się manifestacją patriotyczną, która szybko przerodziła się w powstanie wielkopolskie. Po przyjeździe do Warszawy, został w styczniu 1919 r. mianowany premierem, którą to funkcję pełnił do grudnia 1919 r., w międzyczasie będąc jednym z przedstawicieli Polski na konferencji pokojowej w Paryżu. Na przełomie 1919 i 1920 r. wycofał się z polityki i osiadł w Szwajcarii, jednak pod wpływem rozmaitych wydarzeń wielokrotnie do niej wracał. Pierwszym impulsem była wojna z bolszewikami w 1920 r., drugim śmierć Piłsudskiego, w obliczu której utworzył na emigracji antysanacyjną organizację centrowo-chadecką „Front Morges”, a trzecim wreszcie klęska wojsk polskich we wrześniu 1939 r. Paderewski wszedł wówczas w skład władz RP na wychodźstwie, stając na czele Rady Narodowej, czyli emigracyjnego odpowiednika Sejmu. Zmarł 29 czerwca 1942 r. w Nowym Jorku, podczas kolejnej misji dla Polski. Na swoim amerykańskim grobie kazał umieścić napis: „Jestem tutaj tylko tymczasowo. Zamierzam wrócić do Polski, kiedy znowu stanie się niepodległym krajem.” Życzenie kompozytora spełniło się w 1992 roku. Jego prochy zostały przewiezione do Polski i złożone w krypcie warszawskiej archikatedry św. Jana.

Zapraszamy dziś do udziału w koncercie z okazji 80. rocznicy śmierci Paderewskiego organizowanego przez Instytut Dziedzictwa Myśli Narodowej.