Z inicjatywy Międzynarodowego Towarzystwa Zapobiegania Samobójstwom i Światowej Organizacji Zdrowia od 2003 roku w dniu 10 września kierujemy uwagę społeczności na zagadnienia związane z samobójstwem i jego konsekwencjami.
O skali narastającego problemu alarmuje m.in. Polskie Towarzystwo Suicydologiczne. Komenda Główna Policji [1] oraz Główny Urząd Statystyczny publikują statystyki pokazujące obecnie zmniejszającą się liczbę prób samobójczych zakończonych zgonem, ale równocześnie rośnie ilość podejmowanych prób samobójczych. Ważna jest świadomość, że poszczególne liczby w kilkutysięcznym wskaźniku to symbolicznie opisane tragiczne sytuacje wielu osób, u których m.in. objawy choroby, poczucie osamotnienia, frustracja i cierpienie przyczyniły się do decyzji o zakończeniu życie. Każde samobójstwo to przede wszystkim wyzwanie zmierzenia się z codziennością dla otoczenia samobójcy.
Badania potwierdzają, że tym, co stanowi czynnik ochronny, jest ROZMOWA. W świecie, w którym otacza nas coraz więcej technologii, bliskość drugiego człowieka ma bardzo duże znaczenie.
Obecnie coraz więcej młodych osób podejmuje próby samobójcze. Ważne, abyśmy reagowali widząc nietypowe zachowanie, szczególnie wstępujących w trudny wiek rozwojowy nastolatków. W takich sytuacjach nie musimy być specjalistami, czy obawiać się o brak kompetencji. Pokazanie drugiej osobie, że mamy dla niej czas i jest dla nas ważna, ma ogromne znaczenie.
„(…)Jak zapobiegać samobójstwom? – Słowo leczy lub zabija, chodzi o to, żeby nasze słowo leczyło. Rozmowa, zainteresowanie się problemem innej osoby może okazać się dla niej niezwykle pomocne – zaznacza prof. Hołyst” [2].
Wiele osób nie radzi sobie z trudnościami, z jakimi mierzą się każdego dnia. W obecnie obowiązującej amerykańskiej klasyfikacji DSM 5 (Diagnostic and Statistical Manual of Mental Disorders) występuje „samobójcze zaburzenie zachowania” [3] Wynika to z podkreślenia odrębności specyfiki zachowań samobójczych i uniezależnia je od innych zaburzeń psychicznych czy zaburzeń nastroju. Depresja czy nasilone objawy psychotyczne nie sprzyjają próbom samobójczym, w wielu sytuacjach samobójcy popełniają swoje czyny z zupełnie innych powodów.
Dlatego ważne, aby osoby potrzebujące pomocy trafiały do miejsc, gdzie mogą dostać profesjonalną pomoc.
Klinicyści oraz personel nielekarski posiadają różnego rodzaju narzędzia do oceny stanu zdrowia pacjenta i mogą zaoferować profesjonalną pomoc [4]. Dla wielu osób ważne jest wcześniejsze spotkanie z psychologiem lub terapeutą, który będzie potrafił ocenić stan zdrowia, udzielić wsparcia i zaplanować dalsze działanie. Takimi miejscami dla dzieci i młodzieży są bezpłatnie udzielające pomocy poradnie psychologiczno-pedagogiczne czy poradnie zdrowia psychicznego. W takim celu powstają w Polsce Centra Zdrowia Psychicznego, które obecnie realizują swoje zadania wobec osób dorosłych i mają powoli obejmować opieką także młodszych pacjentów [5].
Polecamy także:
- Bezpłatne materiały na temat zdrowia psychicznego dzieci i młodzieży opublikowane na stronie Ośrodka Rozwoju Edukacji.
- Szkolenia e-learningowe Ośrodka Rozwoju Edukacji w roku szkolnym 2019/2020 dotyczące ochrony zdrowia psychicznego:
- przeciwdziałania depresji oraz zachowaniom samobójczym,
- profilaktyka zaburzeń lękowych.
Szczegóły wkrótce na stronie szkolenia.ore.edu.pl.
- Portale informacyjne i kampanie związane z tematyką suicydalną:
- Polskie Towarzystwo Suicydologiczne
- Kampania Zobacz. Znikam
- Fundacja Zobacz…JESTEM
- Kampania Forum Przeciw Depresji
- Stowarzyszenie Aktywnie Przeciwko Depresji
- Kampania „Depresja. Naucz się pomagać”
- Stowarzyszenie na Rzecz Przeciwdziałania Przemocy w Rodzinie „Niebieska Linia”
- Ogólnopolskie Pogotowie dla Ofiar Przemocy w Rodzinie „Niebieska Linia”
- Wsparcie telefoniczne:
Źródła:
- Komenda główna Policji – wybrane statystyki dotyczące zamachów samobójczych po 2017 r.
- Artykuł, w którym statystyki komentuje m.in. prof. zw. dr hab. dr h.c. Brunon Hołyst, prezes Zarządu Głównego Polskiego Towarzystwa Suicydologicznego
- Wywiad z dr hab. n. med. Bartoszem Łozą, kierownikiem Kliniki Psychiatrii Warszawskiego Uniwersytetu Medycznego
- Artykuł prof. dr hab. n. med. Agnieszki Gmitrowicz, kierownik Kliniki Psychiatrii Młodzieżowej oraz kierownik I Katedry Psychiatrii Uniwersytetu Medycznego w Łodzi
- Strona internetowa dotycząca Centrów Zdrowia Psychicznego
